مقايسه‌ي اثربخشي زوج‌درماني شناختي-رفتاري و زوج‌درماني مبتني بر پذيرش و تعهد بر كاركرد خانواده و انعطاف‌پذيري شناختي زوجين

Comparing the Effectiveness of Cognitive-Behavioral Couple Therapy and Acceptance and Commitment Couple Therapy on Family Function and Cognitive Flexibility of Couples

هدف: سير صعودي آمار طلاق و وجود تعارضات و آشفتگي هاي روابط زوجين انگيزه محققان براي يافتن روش هاي مداخله اي مقرون به صرفه جهت كاهش مشكلات زوجين را افزايش داده است. اين پژوهش با هدف مقايسه اثربخشي زوج درماني شناختي-رفتاري و زوج درماني پذيرش و تعهد بر كاركرد خانواده و انعطاف پذيري شناختي زوجين انجام شد. روش: اين پژوهش، نيمه آزمايشي با پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري دوماهه با گروه گواه بود. جامعه آماري شامل تمامي زوجين مراجعه كننده به مركز مشاوره مهرساي شهر آشخانه در سال 1398 بودند، كه از بين آن ها تعداد 60 نفر با روش در دسترس انتخاب و در سه گروه مساوي گمارش شدند. مداخلات درماني براي هر يك از رويكرهاي زوج درماني طي 12 جلسه، 1 جلسه در هفته و هر جلسه 90 دقيقه اعمال شد، اما گروه گواه مداخله درماني دريافت نكرد. براي گردآوري داده ها از چك‌ليست اطلاعات دموگرافيك، مقياس عملكرد خانواده (اپشتاين و همكاران، 1983) و مقياس انعطاف پذيري شناختي (دنيس و وندروال، 2010) استفاده شد. داده ها با روش هاي آمار توصيفي و تحليل واريانس با اندازه گيريهاي مكرر با نرم افزار آماري SPSS-26 تحليل شد. يافته‌ها: در تركيب خطي متغيرهاي كاركرد خانواده و ابعاد آن (حل مسأله، ارتباطات، نقش ها، همراهي و پاسخ گويي عاطفي و كنترل رفتار) برحسب عضويت گروهي اثر تعاملي گروه و زمان معنادار بود (0/001=P). تفاوت ميانگين نمره گروه زوج درماني پذيرش و تعهد و زوج درماني شناختي-رفتاري با گروه گواه در انعطاف پذيري شناختي معنادار بود (0/009=P). زوج درماني شناختي-رفتاري در مقايسه با زوج درماني پذيرش و تعهد بر كاركرد خانواده زوجين تأثير بيشتري داشت (0/001=P)، اما بين روش هاي مداخله بر انعطاف پذيري شناختي تفاوت معناداري وجود نداشت (0/092=P). نتيجه‌گيري: نتايج نشان دهنده اهميت هر دو روش بر كاركرد خانواده و انعطاف پذيري شناختي زوجين بود. بنابراين، مشاوران و درمانگران مي توانند از روش هاي مذكور به ويژه زوج درماني شناختي -رفتاري براي مداخله در بهداشت رواني زوجين استفاده نمايند.

Purpose: The rising trend of divorce statistics and the existence of turmoil in couples relationships has increased the motivation of researchers to find less costly intervention methods to reduce couples problems. The aim of this study was to comparing the effectiveness of cognitive-behavioral couple therapy and acceptance and commitment couple therapy on family function and cognitive flexibility of couples. Methodology: This study was a quasi-experimental with pre-test, post-test and two-months follow-up with a control group. The statistical population included all couples who referred to mehrsai counseling center in Ashkhaneh during 2019, among them, 60 people were selected by the available method and assigned to three equal groups. Therapeutic interventions were applied for each of the two couples therapy approaches in 12 sessions, 1 session per week and 90 minutes per session, But the control group did not receive any medical intervention. Demographic information checklist, family assessment device (Epstein& et al, 1983) and cognitive flexibility inventory (Dennis& VanderWal, 2010) were used to collect data. Data were analyzed by descriptive statistics and analysis of variance with repeated measures using SPSS-26 statistical software. Findings: There was a significant difference in the linear composition of the Family Function and its dimensions include the tendency to (problem solving, communication, roles, involvement and affective responsiveness and behavior control) to difficult situations in terms of group membership, and the interactive effect of the group and time (P=0.001). Besides, the two treatment groups (acceptance and commitment, cognitive-behavioral couple therapy) showed significant differences with the control group in terms of the components of psychological flexibility and its dimensions (P=0.009). Cognitive-behavioral couple therapy has a greater effect on the functioning of couples' families than acceptance and commitment couple therapy (P=0.001), but there was no significant difference between the intervention methods on cognitive flexibility (P=0.092). Conclusion: The results showed the importance of both methods on family functioning and cognitive flexibility of couples. Therefore, counselors and therapists can use these methods, especially cognitive-behavioral couple therapy to intervene in the mental health of couples.