باغشهر دريايي و تحليل چيدمان فضايي سكونتگاه‌‌ها مطالعۀ موردي: بندرعباس

Marine garden city and space syntax analysis of settlements (case study: Bandar Abbas)

اهميت هويت مكاني سواحل، نه‌تنها پويايي نقش اقتصادي و ارتباطي سواحل را بيش‌از‌پيش روشن ساخته كه تعريف‌كننده ايده‌هاي جديدي در ساختار شهرهاي آينده نيز بشمار مي‌آيد. مدل‌سازي نحوه چيدمان فضايي مناطق ساحلي جنوب ايران، سازمندي اجتماعي نوظهوري كه هويت فضايي متفاوتي با ساير سازمندي‌ها ‌خواهد داشت را نويد مي‌دهد و ازجمله ويژگي‌هاي آن سيال‌بودن ساختار مديريت آن و تبعيت‌نكردن آن از الگوي سلسله‌مراتبي است. اين سازمندي اجتماعي، طبيعت-بنياد و بوم-بنياد بوده و خرده‌سيستم‌هاي اجتماعي درون آن ضمن استقلال هويتي، سهامدار نقش فرامنطقه‌اي ‌آن محسوب مي‌شوند. در اين پژوهش، مدل‌سازي و كشف روابط چيدمان فضايي چنين سازمندي با اتكاء به قواعد محيطي و نگاه پديدارشناسي، بسط و مورد بحث قرار مي‌گيرد. ازاينرو سكونتگاه جديد كه دراينجا "باغشهر دريايي" نام‌گذاري شده، حاصل خروجي چنين ارزيابي است. تحليل چيدمان فضا با نگاه به فضاي ژئودموگرافيك اكوسيستم دريايي حرا در سواحل شمالي خليج‌فارس و درياي عمان در سطوح چينش فضايي، آرايه و درايه‌ها مفهوم‌سازي، فرموله و مدل‌سازي گرديده و در سه سطح مفهومي، رياضي و گرافيكي تبيين شده است. فضانمايي با ساختارهاي فراكتالي و غيرفراكتالي در جهت نمايه‌سازي عمق و درجه ارتباط بين مؤلفه‌هاي فضايي بكارگرفته شده و در بخش چينش الگوهاي فضايي، آرايه‌هاي تراكمي، فاصله‌اي، پراكندگي و توزيع، مدنظر بوده و مدل‌هاي مفهومي با استفاده از داده‌هاي كمي و رياضي، به مدل تجربي تبديل شده است. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي‌دهد:  تحليل و ادراك نحو فضاي ژئودموگرافيك مي‌تواند در آمايش بنيادين سرزمين، هويت‌مندي و كشف روابط موجود بين سازمندي‌ها و توسعه سازمندي‌ها موثر باشد.  متروپل ميناب–بندرعباس مي‌تواند به عنوان يك "باغشهر دريايي" مطرح گردد، زيرا خصيصه طبيعي جنگلهاي دريايي حرا و خصيصه ارزش فرهنگي آن مي‌تواند الگوي سازمندي جديدي را در شكوفايي تمدن نوين و شكل‌گيري الگوي پيشرفت درياپايه تحقق بخشد.

The importance of the coastal spatial identity has not only clarified the dynamics of the economic and communication role of the coasts, which also defines new ideas in the structure of future cities. Modeling the spatial syntax of the coastal areas of southern Iran promises an emerging social configuration that will have a different spatial identity from other configurations. This social configuration is nature-based and eco-based and has international role. In this research, modeling and discovering the spatial syntax relationships of such a configuration, relying on environmental rules and phenomenological perspective, are developed and discussed. Therefore, the new settlement named here as a marine garden city, is the result of such assessment. Spatial syntax analysis has been conceptualized, formulated and modeled by looking at the geodemographic space of the mangrove marine ecosystem on the northern shores of the Persian Gulf and the Sea of Oman at the levels of spatial syntax, array and layers, and explained at three levels: conceptual, mathematical and graphical. Spatio-graphs with fractal and non-fractal structures is used to index the depth and degree of relationship between spatial components and in the syntax of spatial patterns, compression, distance, scattering and distribution arrays are considered and Conceptual models have become experimental models using quantitative and mathematical data. The results of this study show: Analysis and perception of the geodemographic space can be effective in the fundamental land-use, identity and discovering the existing relationships between the configurations and their development.