شناسايي پارامترهاي مؤثر در مدل‌هاي شبيه‌سازي خردنگر ايمني (مطالعه موردي بزرگراه برون‌شهري مشهد-سبزوار-تهران)

تصادفات ترافيكي به‌عنوان يكي از مهم‌ترين عوامل تهديدكننده انسان‌ها، خود را به‌شكل يك پديده خطرناك نشان داده‌است. تأثير عوامل متعدد در بروز حوادث رانندگي با سهم‌هاي مختلف، كاهش پيامدهاي ناشي از اين واقعه ناخوشايند را در تحليل وضعيت ايمني با چالش مواجه كرده‌است. مدل‌هاي شبيه‌سازي پرداخت‌شده با در نظر گرفتن اثر برهمكنش عوامل مؤثر بر وقوع حوادث رانندگي نظير خصوصيات رفتاري متنوع كاربران در تعامل با راه، توانايي بالقوه‌اي براي ارزيابي ايمني تسهيلات ترافيكي در شرايط مختلف دارند. شناسايي پارامترهاي مؤثر در مدل‌هاي شبيه‌سازي به سبب تأثير متفاوت آن‌ها متناسب با هدف مطالعه و همچنين محدوديت‌هاي محاسباتي، يكي از مراحل اساسي در فرايند پرداخت است. هدف از اين مطالعه ارائه راهكاري به‌منظور شناسايي پارامترهاي مؤثر در مدل‌هاي‌ شبيه‌سازي خردنگر ايمني است. به‌همين‌منظور از ميان ترددشمارهاي استان خراسان رضوي، 4 ترددشمار واقع در مسيرهاي رفت‌وبرگشت محور مواصلاتي مشهدسبزوارتهران با 23 تصادف و 306 ركورد اطلاعات ترافيكي به‌عنوان نمونه‌هاي موردي پژوهش انتخاب شدند و با استنتاج اطلاعات هندسي از پايگاه‌هاي در دسترس، مدل ناحيه مورد مطالعه در نرم‌افزار شبيه‌ساز ترافيكي خردنگر SUMO ساخته‌شد. با اجراي منطقي مدل شبيه‌سازي بر روي نمونه تصادفات موردي گزينش‌شده در محورهاي منتخب، پارامترهاي مؤثر در مدل پيروي خودرو و همچنين مدل تغيير خط شناسايي و با تنظيم آن‌ها در سناريوهاي متعدد، مدل شبيه‌سازي در محورهاي موردي پژوهش به‌كمك شاخص‌هاي هدف مناسب ارزيابي ايمني نظير شاخص‌هاي تداخل ترافيكي، پرداخت و اعتبارسنجي شد. از ميان تمام پارامترهاي مدل شبيه‌سازي، پارامترهاي كلي توزيع نرمال ضريب سرعت مجاز به ترتيب با ميانگين و انحراف معيار استاندارد 0/95 و 0/1 و پارامترهاي جزئي تغيير خط مشاركتي، پذيرش فاصله در مانور تغيير خط و همچنين تمايل به حركت از سمت راست مسير مؤثر شناخته‌شدند.