جستاري در ويژگي‌هاي سقراط در جايگاه معلمي الهام‌بخش

A Study of the Characteristics of Socrates as an Inspiring Teacher

شايستة شخصيت سقراط است كه پيش و بيش از ديده شدن از زواياي ديگري همچون فلسفه و فيلسوف‌بودن، از زاويه معلمي بدان نگريسته شود؛ چرا كه اين معلم بزرگ، يك­تنه با ايستادگي در برابر سوفسطائيان، جريان تعليم و تربيت را به شاهراه اصلي خود باز مي­گرداند و خدشه­ اي كه نگاه منفعت­ طلبانة سوفيست ­ها بر جايگاه و شأنيت معلمي وارد آورده را مي ­زدايد. افزون براين، شاگرداني چون افلاطون را تربيت مي­ كند كه با دنبال‌كردن راه و رسم معلم خويش، تداوم حيات معنوي سقراط را نه‌تنها در آن زمان و مكان خاص، بلكه در گسترة تاريخ و پهنة زمين موجب مي­ شوند. بر اين اساس، شرح، بسط و تبيين ويژگي­ هاي سقراط در جايگاه معلمي هدف پژوهش حاضر واقع شده و براي نيل به آن، با بهره ­گيري از روش تحليل مضمون، آثار و مكتوبات مرتبط با موضوع، مورد خوانش، بازخواني و كدگذاري و تحليل قرار گرفته است. ماحصل پژوهش حاضر در گام نخست استحصال بيست و پنج مضمون اصلي (ويژگي) است، كه اين مضامين ضمن تحليل، در قالب 4 مضمون سازمان‌دهندة منش علمي و دانشوري، منش اخلاقي و رفتاري، منش اجتماعي و بين فردي و منش تعليمي و تربيتي دسته‌بندي شده ­اند. گام ديگر، صورت بندي مضامين سازمان­ دهنده در قالب دو مضمونِ فراگير سلوكِ فردي - معاشرتي و سلوكِ علمي- تربيتي، و پس از آن تجميع و ترسيم تمام مضامين يادشده در قالب جدول و شبكة مضامين است.

It is worthwhile to look at the character of Socrates from the point of view of the teacher because this great teacher stands against the greed of the sophists and Puts education in the right direction and educates disciples like Plato. Accordingly, the purpose of this study is to obtain Socrates' characteristics as a teacher and to explain these characteristics. To achieve this goal, Thematic analysis method was used. The result of the present study is the achievement of twenty-five main themes, which in the first stage are classified into four themes that organize scientific characteristics, moral characteristics, social characteristics, and educational characteristics. The next step is to categorize these themes in the form of two comprehensive themes of individual-societal behavior and scientific-educational behavior. These features are also explained and are mentioned at the end in the table and network of Thematic.