تبيين چارچوب توسعه‌ هسته‌هاي تاريخي شهري با رويكرد شهر خلاق نمونه‌ موردي: هسته‌ تاريخي شهر همدان

نظريه‌ «شهر خلاق» رويكردي نوين محسوب مي‌شود كه نقطه‌ عطف آن تأكيد بر خلاقيت و فرهنگ در اقتصاد و توجه ويژه به سرمايه‌هاي انساني و اجتماعي است. بافت‌هاي تاريخي علاوه بر اينكه ارزش‌هاي زيبايي‌شناختي و هويت‌بخشي به شهرها دارند، هنوز محل معيشت ميليون‌ها نفر از شهروندان هستند و از اين رو مكاني مناسب براي به‌كارگيري رويكرد شهر خلاق به شمار مي‌روند. پژوهش حاضر با هدف تبيين چارچوب شهر خلاق در بافت تاريخي شهر همدان انجام شده كه ضمن تأكيد بر جنبه‌ كاربردي آن، با فن پيمايشي و به روش تحليلي‌تفسيري صورت گرفته‌است. در ابتدا شاخص‌هاي ارزيابي شهر خلاق كه از منابع معتبر داخلي و خارجي استخراج شده بودند، در پنج ساختار اجتماعي‌فرهنگي، اقتصادي، مديريتي، كاركردي‌فضايي و محيط‌ زيستي دسته‌بندي شدند. به علت تعدد شاخص‌هاي مدنظر با هدف كاهش عوامل اصلي و سهولت در اولويت‌بندي آنها، از روش تحليل عاملي بهره گرفته شد. به اين ترتيب ابتدا برمبناي شاخص‌هاي استخراجي براي طراحي پرسش‌نامه‌اي برمبناي طيف پنج‌گانه‌ ليكرت اقدام شد. تعداد پرسش‌نامه‌ها براساس آزمون نمونه‌گيري كوكران، 200 عدد در نظر گرفته شد. پس از آن با استفاده از تكنيك تحليل رگرسيون چندمتغيره‌ خطي، رابطه‌ ميان عوامل استخراج و رويكرد شهر خلاق در بافت تاريخي شهر همدان سنجيده شد. براساس نتايج، شاخص‌هايي چون توجه به نقش مشاركت كنشگران اجتماعي در هسته‌ تاريخي شهر، توسعه‌ مراكز خدماتي نوين و دانش‌بنيان، بازآفريني خاطرات و هويت كالبدي و تاريخي و حمايت از كارآفرينان شهري، از مهم‌ترين اولويت‌هاي تحقق رويكرد شهر خلاق در بافت تاريخي شهر همدان است.