تجلي آيين ور در داستان هاي تاريخي و معاصر قوم بلوچ (نمونه موردي: داستان ملك شاه و الاهي)

Reflection of Var Ritual in Balouch Tribe Historical Stories ;Case Study of Malek Shah and Allahi

آيين و رسوم عنصر سازنده فرهنگ و راهي به سوي پي بردن به تفكرات و نوع جهان بيني مردمان مي‌باشند. تنوع آيين و رسوم به غناي فرهنگي مي افزايد. قوم بلوچ يكي از اصيل‌ترين اقوام ايراني است كه در طول تاريخ توانسته است زبان و فرهنگ و آيين خود را حفظ نمايد. يكي از آيين‌هاي اين قوم ايراني تبار نال يا وَر مي‌باشد.در بسياري از داستان‌هاي بلوچي نيز به آن اشاره شده‌است. براي انجام پژوهش سعي بر آن نموديم كه از مردم بلوچ در مناطق مختلف بلوچستان در رابطه با اين آيين كهن پرسش‌هايي به عمل آوريم. آنچه در خور توجه است اين بود كه اين رسم باوجود گسترش دانش ديني هنوز در برخي مناطق صورت مي‌گيرد و اعتقاد به آن پابرجاست و طبق پژوهش‌هاي به دست آمده در مواردي چون اتهام به دزدي، جادو و خيانت زماني كه هيچ ادله‌اي براي اثبات گناهكار بودن و بي‌گناهي متهم وجود نداشته باشد تصميم بر اجراي نال گرفته مي‌شود. اتفاقي كه چشمگير و حائز اهميت است ماجرايي است كه در منطقه سرحد در حدود سال 1250هجري شمسي رخ داده‌است و آن ماجراي ملك شاه و الاهي است. در اين پژوهش قصد داريم به اين اهداف دست يابيم كه مراسم نال براي چه اتفاقاتي برگزار مي‌شده است و كدام يك از اتهامات از بسامد بالايي برخوردار بوده‌است؟ طبق تحقيقات مراسم نال براي اتهاماتي چون دزدي، جادو و خيانت برگزار مي‌شده‌است و در اين ميان اتهام به دزدي از بسامد بيشتري برخورداربوده‌است. اين مقاله طبق شيوه تحليلي-توصيفي و پژوهش ميداني انجام شده‌است.

Rituals and customs are the basic elements of culture and a way to know the ideology of people. The more variable rituals and customs of a nation are, the more that nation’s culture is varied and expanded. In the current situation of the world where identity crisis is an issue, returning to traditional rituals and customs is one of the methods of preserving cultural identity. Balouch tribe is one of the original tribes of Iran, preserving its language, culture, and rituals. One of the rituals of the tribe is called Nal or Var, which is mentioned in many Balouchi stories too. One of these stories is Shahdad and Mahnaz in which the ritual is performed. To do this study, we interviewed some Balouch people in different regions. It is noticeable that despite religious awareness increase of people, it is still performed in different regions and in cases of theft, magic, and betrayal where there exists no proof to prove the convict’s sinfulness or innocence. A noticeable case of the ritual occurred for Malek Shah and Allahi, in 1871. There are numerous cases of the ritual but only some of them will be mentioned here. This study efforts to find out in which cases and accusations the ritual occurred more. The answer is that the Nal ritual was performed more for accusations of theft, magic and betrayal especially for theft. This study is based on an analytic-descriptive and field-research methodology.