تأثير مولفه هاي اقتصادي و اجتماعي بر گرايش نخبگان فرهنگي درمهاجرت به كشورهاي توسعه يافته

The impact of economy and social variables on elites cultural tendency on migration to developed countries

در اين پژوهش تلاش گرديده تا تأثير مؤلفه هاي اقتصادي و اجتماعي و فرهنگي بر مهاجرت نخبگان مورد ارزيابي قرار گيرد. مهاجرت نخبگان فرهنگي به كشورهاي توسعه يافته همواره يكي از مسائل مورد توجه در جامعه بوده است به طوري كه در دهه هاي اخير اين پديده در ايران تشديد شده است با توجه به نقش نيروي انساني متخصص و تحصيل كرده در توسعه و پيشرفت جامعه اهميت آن بيش از پيش آشكار مي شود. اين پژوهش ابتدا، گرايش نخبگان فرهنگي به مهاجرت را به كشورهاي توسعه يافته مورد بررسي قرار داده و در مرحله بعد به عوامل اقتصادي و اجتماعي موثر بر آن مي پردازد و همچنيين با استفاده از نظريه ها و رويكرد هاي متفاوت از جمله نظريه هاي جاذبه و دافعه، جهاني شدن، چرخش مغزها، نظريه مهاجرت بين المللي نيروي انساني به تبيين اين پديده پرداخته است. تأكيد اين پژوهش بر روي نظريه جاذبه و دافعه بوده است و نهايتاً چهارچوب نظري پژوهش در دو بعد عوامل اقتصادي و اجتماعي ديده شده است روش تحقيق كمّي با محوريت پيمايش اجتماعي بوده است در اين روش با انتخاب دانشگاه هاي دولتي و آزاد در سطح تهران و بصورت تصادفي با 405 نفر با استفاده از پرسشنامه ساختارمند متغيرهاي تحقيق بررسي شده است. آزمون روايي و پايايي انجام شده مورد قبول بوده است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد گرايش نخبگان فرهنگي به مهاجرت به كشورهاي توسعه يافته در حد بالا وجود دارد و به ترتيب عوامل اجتماعي و سپس اقتصادي جامعه بسيار مؤثر بوده است. ضريب تعيين چند گانه نشان مي دهد 17 درصد علل مهاجرت نخبگان به كشورهاي توسعه يافته از تركيب اين دو عامل تشكيل شده است.

In this research has been tried to study the impact of economic and social components on the tendency of cultural elites to migrate to developed countries. Immigration of cultural elites to developed countries has always been important issues in society of Iran. This research is designed to study the attitude of cultural elites for immigration to developed countries. The theoretical framework based on “Pull and Push” theory. This study tries to examine the theory in four aspects including economic, political, social and cultural dimensions of immigrant motivations. The methodology of the research is mixed of quantitative and qualitative methods. The statistical sample covered professors, Ph.D and M.A students of universities of Tehran and 405 cases has been chosen as a sample size from universities. In addition, 30 cases are selected for deep interview for qualitative method as well. The finding shows attitude of cultural elites are related to all four aspects of immigrant motivations. The cases evaluated the developed countries for immigration has been evaluated appropriate and besides their country of origin has been evaluated inappropriate situation. It hints the theory of pull and push as a suitable explanation of immigrant elites. The multiple coefficient certainty explained 23 percent variances of cultural elite attitudes as a dependent variable.