كليدواژه :
شعر نمايشي , عناصر نمايشنامه , بدر شاكر السياب , نيما يوشيج
چكيده فارسي :
درام يا نمايشنامه كلمه‌اي يوناني به معناي حالت، كنش و حادثه است كه در آغاز فقط يادآور نمايشنامه‌هاي يوناني بود، اما امروز ديگر منحصر به تئاتر نيست، بلكه عناصر و ويژگي‌هاي آن همچون گفتگو، شخصيّت، حادثه، كشمكش و.... در هنرهاي ديگري همچون شعر نيز ظاهر شده و يكي از بهترين شيوه‌هاي بيان، در شعر معاصر عربي و فارسي محسوب مي‌شود. در اين ميان، بدر شاكر‌السياب و نيما يوشيج پس از عبور از ساختار و مضامين كهن، عناصر نمايشي را به عرصه شعر وارد كردند. به اين معنا كه آزادي از قيد وزن، قافيه، تنوع بحرهاي عروضي، استفادة گسترده از اسطوره و نماد و توانايي وافر آنها در خلق تصاوير جديد، همچنين گرايش به رئاليسم موجب شد تا فصل جديدي از نوآوري در اشعار اين دو شاعر پرآوازه عراقي و ايراني، گشوده شود. پژوهش حاضر، با روش توصيفي – تحليلي و بر اساس مكتب آمريكايي ادبيات تطبيقي، به تبيين، تحليل و مقايسه مهم‌ّترين عناصر نمايشنامه‌اي يعني كشمكش، حادثه، گفتگو و شخصيّت‌پردازي، در شعر نيما و سياب پرداخته است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد: اشعار دراماتيك اين دو شاعر، در زمرة نمايشنامه‌هاي خواندني يا اشعار نمايشي هستند كه به هدف لذّت ادبي و كلامي سروده شده‌اند، نه اجرا بر روي صحنه. هر دو شاعر تا حدود زيادي در استفادة آگاهانه از مهم‌ّترين عناصر نمايشي در شعر خود موفّق بودهاند. ليكن مهم‌ّترين تفاوت ديدگاه دراماتيك نيما نسبت به سياب، گرايش به دكلاماسيون به عنوان يكي از عناصر و اهداف سرودن اينگونه اشعار است.
چكيده لاتين :
Drama or play is a Greek word which means state, action, and incident which only reminded Greek plays, but nowadays it is not exclusive to a theater but its elements and traits such as dialog, character, incident, struggle ….. and has also appeared in other arts and is considered one of the best methods of expression in the contemporary Arabic and Farsi poetry.In the mean time, Badr Shaker Assyab and Nima youshij, having passed of the ancient structure and theme, have entered the dramatic elements in the field of poetry. Freedom from restrictions of rhyme, rhythm, a variety of poetical meters in prosody, extensive use of myth, symbol and their ability in creating new images and tendency to realism led to the opening of new chapter in the innovation of these two well-known Persian and Iraki poets. The present research has been done in descriptive – analytic method based on the comparative literature of American style and has dealt with the most important dramatic of conflict, incidence, dialog, characterization in the above mentioned poets. The results indicate that the dramatic poems of these two poets are in the category of exquisite plays which have been composed to give pleasure to the readers, not for being performed on the stage. Both poets were successful in the conscious usage of the most significant dramatic elements in their poetry. However, the important distinction is that Nima had more declamatory approach to Syab in composing such poetry.
