ميزان آگاهي پرستاران از حقوق بيمار بر اساس يك مرور نظام مند در پژوهش‌هاي انجام شده در ايران

Nurses 'awareness of patients' rights: A systematic review of studies conducted in Iran

مقدمه: رضايتمندي، از يكي از شاخص هاي مهم و اثربخش در بيمارستان محسوب مي شود كه لازمۀ دستيابي به آن، رعايت حقوق بيماران است. با توجه به ضرورت آگاهي پرستاران از منشور حقوق بيمار، اين تحقيق، با هدف مرور نظام مند ميزان آگاهي پرستاران از منشور حقوق بيمار در بررسي¬هاي انجام شده در ايران، صورت گرفت. روش كار: اين پژوهش مبتني بر يك مرور نظام‌مند مي باشد كه ارزيابي كيفيت مقاله ها با استفاده از چك ليست استاندارد STROBE، صورت گرفته است. مطالعات اوليۀ انجام شده، از طريق مقاله هايي كه در پايگاه‌هاي اطلاعاتي فارسي زبان؛SID ،Iranmedex،Magiran و پايگاه هاي انگليسي زبان؛ Science Direct، PubMed، ProQuest،Cochrane Library،Embase،Scopus و موتور جستجوگر Google Scholar بود؛ از دي ماه 1380 تا مهرماه 1400 مورد بررسي قرار گرفت. به منظور دستيابي به متن كامل مقاله هايي كه از كليد واژه هاي فارسي؛ حقوق بيمار، ايران، اگاهي، پرستاران و تركيب آن ها و استفاده از روش هاي جستجوي بولين و عملكرهاي an‎d و o‎r و كليد واژه هاي Mesh شامل؛ Patient, Nurse Awareness, Iran ،Patient`s Right in Iran، استفاده گرديد. يافته‌ها: در مرحلۀ اوليه، 569 تحقيق مورد مطالعه و بررسي قرار گرفت. سپس پژوهشگران به بررسي مقاله هايي كه جستجو شده بود پرداختند و تعداد 553 تحقيق به دليل مرتبط نبودن با موضوع مورد بررسي و تكراري بودن و عدم دسترسي به مقالۀ كامل حذف گرديد. در نهايت 17 تحقيق در جهت نگارش اين پژوهش، استفاده گرديد. بيشترين ميزان آگاهي بيماران در مورد منشور حقوق بيمار، در مورد حفظ حريم شخصي و حق دريافت خدمات مطلوب سلامت بود. در بيشتر تحقيق هايي كه مورد بررسي قرار گرفت؛ فقط بين سابقۀ كار و ميزان آگاهي پرستاران، ارتباط معناداري وجود داشت. در حالي كه ميان جنسيت، سن، وضعيت تأهل و سطح تحصيلات با ميزان آگاهي پرستاران ارتباط زياد و معناداري وجود نداشت. نتيجه‌گيري: اگرچه تعميم نتايج بر اساس اين ميزان مطالعه به كل جامعه پرستاران ايران، چندان قابل اطمينان نيست با اين حال، آناليز يافته‌هاي پژوهش‌هايي كه تاكنون در زمينۀ ميزان آگاهي پرستاران در مورد منشور حقوق بيمار انجام شده است؛ سطح مطلوبي از آگاهي را نشان مي‌دهد. همچنين نتايج نشان داد كه در بيشتر پژوهش ها از ميان مؤلفه‌هاي دموگرافي، بين سابقۀ فعاليت حرفه‌اي و ميزان آگاهي پرستاران ارتباط معناداري وجود دارد. بنابراين علاوه بر توجه مسئولان امر، به آموزش مستمر و آگاهي بخشي مداوم در زمينۀ مفاد منشور حقوق بيمار، توجه به رعايت حقوق بيمار در مقام عمل و در طول دوران خدمت نيز مي‌تواند، بر ارتقاي سطح آگاهي پرستاران اثرگذار باشد. لازم است اين مسئله مورد توجه متوليان مراكز بهداشتي - درماني قرار گيرد و تدابيري جهت اجراي هر چه بهتر آن فراهم گردد.

Introduction: Satisfaction is one of the characteristics of hospital effectiveness and it is necessary to achieve it by respecting patients' rights. Due to the need for nurses to be aware of the Patient Bill of Rights, this study was conducted with the aim of systematically reviewing the level of nurses' awareness of the Patient Bill of Rights in studies conducted in Iran. Methods: This is a systematic review. The quality of the articles was evaluated using the STROBE standard checklist. To review the preliminary studies of articles in Persian language databases; SID, Iranmedex, Magiran and English language databases Science Direct, PubMed and Scopus and Google Scholar search engine from January 2000 to January 2020. In order to access the full text of articles from Persian keywords; Patient rights, knowledge, nurses and their combination and the English keywords Patient, Awareness, Patient`s Right in Iran were used. Results: In the initial stage of research search, 569 studies were reviewed. The researchers then reviewed the searched articles and 553 studies were deleted due to not being relevant to the subject and duplication and lack of access to the full article. Finally, 16 studies were used to write this study. The highest level of patients 'awareness of the Charter of Patients' Rights was about privacy and the right to receive good health services. In most of the studies, there was only a significant relationship between work experience and nurses' knowledge. However, in most studies, there was no significant relationship between gender, age, marital status and level of education with nurses' knowledge. Conclusion: The results of this study showed that the level of nurses' knowledge about the Charter of Patients' Rights is favorable in most studies and also there is a significant relationship between age and nurses' level of knowledge. Therefore, the implementation of respect for patients' rights in health centers, especially for hospital nurses seems to be essential. Therefore, it is necessary to pay attention to this issue of hospital administrators and provide measures to implement it as well as possible.