مناسبات حكمت متعاليه و علم اجتماعي

The Relationship between Transcendent Wisdom, Ḥikmat-i Muta`āliyah, and Social Science

فهم مناسبات حكمت متعاليه و علم اجتماعي در توصيف و تحليل علم اجتماعي با رويكرد اسلامي و چگونگي رشد و توسعه آن از آنچه بود و آنچه بايد باشد، حائز اهميت ويژه­اي است. مسئله اصلي اين است كه چه مناسباتي بين حكمت متعاليه و علم اجتماعي وجود دارد و حكمت متعاليه چه تأثيري بر آن داشته يا چه ظرفيت­هايي براي آن دارد؟ پاسخ به اين پرسش منوط به بررسي تأثير حكمت متعاليه بر علم اجتماعي در سه ساحت نظري يعني مباني عميق و عام علم اجتماعي اسلامي، فلسفه علوم اجتماعي و ساحت مفاهيم، مسائل و حوزه‌هاي علم اجتماعي اسلامي است. اين تحقيق با روش اسنادي و تفسير و تحليل محتواي متون مربوط به حكمت متعاليه قابل انجام است. هر يك از مباني هستي­شناختي، انسان­شناختي و معرفت­شناختي تأثيرات خاصي بر علم اجتماعي اسلامي داشته و سبب هماهنگي و انسجام علم اجتماعي با حكمت نظري و عملي از جهت موضوع، مفاهيم، مسائل و روش شده است.

Understanding the relationship between transcendent wisdom and social science is of particular importance in describing and analyzing social science with an Islamic approach and how it has grown and developed from what it was and should be. The main question is what is the relationship between transcendent wisdom and social science, and what effect has transcendent wisdom had on it or what capacities does it have? The answer to this question depends on examining the impact of transcendent wisdom on social science in three theoretical areas, namely the deep and general foundations of Islamic social science, philosophy of social sciences and the field of concepts, issues and areas of Islamic social science. This research can be done by documentary method and interpretation and analysis of the content of texts related to transcendent wisdom. Each of the ontological, anthropological and epistemological foundations has had special effects on Islamic social science and has caused the coordination and coherence of social science with theoretical and practical wisdom in terms of subject, concepts, issues and methods.