بررسي باستان شناختي تأسيسات راه تهران- انزلي در دوره قاجار (با تكيه بر خوانش اسناد برجاي مانده از دوره قاجار)

No Title

دوره قاجار سرآغاز فعاليت هاي راه سازي اعم ازساخت راه هاي شوسه و دستيابي به تجارب ارزنده اي در زمينه ي بنيان تأسيسات بينِ راهيِ نوين در ايران قلمداد مي شود. شكل گيري روابط سياسي و بازرگاني ميان ايران و جهان غرب، تردد دولتمردان، بازرگانان و سياستمداران داخلي وخارجي از سوي تهران و بندرانزلي به روسيه و اروپا، پادشاهان آن دوره را برآن داشت كه جهت تسريع در برقراري روابط بين المللي اقداماتي انجام دهند. از اين رو مناسب ترين مسير مواصلاتي از پايتخت تا مرز شمالي كشور طي چند سال، در قالب راه شوسه ساخته شد. اماكن بين راهي جديد در فواصلِ منظمِ اين راه احداث كردند. هدف اين پژوهش شناسايي و آگاهي از موقعيت مكاني و كاركرد اين بناها بوده و در پي پاسخ به اين سؤال است: كاربردي ترين تأسيسات در امتداد راه شوسه تهران- انزليِ دوره قاجار كدام بناها بوده اند؟ روش اين پژوهش تاريخي-تحليلي است. شيوه‌هاي گردآوري اطلاعات منابع كتابخانه‌اي دست اول(سفرنامه‌ها، اسناد وزارت امور خارجه، مجلس شوراي اسلامي و كاخ گلستان، نقشه‌هاي جغرافيايي، ورقه هاي پُستي و عكس‌هاي تاريخي) و بررسي ميداني (عكس‌برداري و مستند نگاري) است. يافته هاي پژوهش حاكي از آن است، باتوجه به برقراي روابط ديپلماتيك ميان دولت قاجار و كشورهاي غربي، چاپارخانه ها بيشترين و مهمترين تأسيسات خدماتي و رفاهي در امتداد اين راه بودند كه به صورت زنجيره ي ارتباطيِ وسيع، سبب گسترش مناسبات فرهنگي و سياسي كشور در دوره معاصر ايران گرديدند.

No Abstract