درآمدي بر جرم شناسي بزهكاري‌هاي اقتصادي در ايران و نقش پليس امنيت اقتصادي در مبارزه با اين نوع جرايم

An Introduction to the Criminology of Economic Crimes in Iran and the Role of the Economic Security Police in Combating Such Crimes

اقتصاد كشور نبض تپنده و قدرت اصلي هر جامعه­ اي است، به گونه ­اي كه هر اجتماعي با تكيه بر پايه ­هاي نظام اقتصادي قدرتمند مي­تواند از لحاظ سياسي مطرح و با ثبات بماند. قوع مفاسد و جرايم اقتصادي و افزايش نرخ ارتكاب آن در ايران، امري انكارناپذير است و به دليل ماهيت و ساختار پيچيده­اي كه اين نوع جرايم دارند، با بر هم زدن امنيت اقتصادي، سياسي و اجتماعي جامعه، تمامي سازمان­ها و ارگان­هاي دولتي را در برگرفته و تحت الشعاع خود قرار داده­اند. از آنجايي كه مرتكبان جرايم اقتصادي معمولا افراد حرفه ­اي، زيرك و با نفوذي هستند كه به كمك دانش و اطلاعات و اغلب بر اساس رانتي كه در حوزه امور اداري و اقتصادي دارند مرتكب جرم مي شوند، پليس امنيت اقتصادي ناجا نيز در اين راستا و با هدف پيش بيني، كنترل، پيشگيري، شناسايي، كشف و مقابله با اين طيف از مجرمان و جرايم ايجاد شده است. به طور مشخص هدف پژوهش حاضر درآمدي بر جرم شناسي بزهكاري‌هاي اقتصادي در ايران و نقش پليس امنيت اقتصادي در مبارزه با اين نوع جرايم در سال 1400 بود. در اين پژوهش توصيفي- تحليلي به بررسي بسترهاي حقوقي جرم شناختي بزهكاري­هاي اقتصادي در ايران پرداخته مي­ شود. يافته‌ها بيانگر اين است كه پديده‌اي به نام بزهكاري اقتصادي در جلوه‌ها و مصاديق مختلف آن در حقوق ايران، به واسطه بروز بسترهاي حقوقي و جرم شناختي ايجاد و يا تشديد مي‌شود و بنابراين با همان بسترهاي حقوقي، قضايي، تقنيني و جرم شناختي نيز قابل پيشگيري و برخورد خواهد بود. در اين راستا پليس امنيت اقتصادي توانسته با تعامل و همكاري مراجع قضايي و سازمان هاي اطلاعاتي و امنيتي و دستگاه‌ها و وزارتخانه هاي دولتي نقش قابل توجهي در پيشگيري و مقابله با مفاسد و جرايم اقتصادي داشته باشد.

The economy of a country is the main power of that country. Thus, any society can rely on the foundations of a strong economic system to remain politically stable. The occurrence of corruption and economic crimes and the increase in the rate of its commission in Iran is undeniable. Because of the complex nature and structure of this type of crime and its disrupting effect on the economic, political and social security of the society, all governmental organizations and organs get influenced. Since the perpetrators of economic crimes are usually professionals, shrewd and influential people who commit crimes with the help of knowledge and information and often based on their rent in the field of administrative and economic affairs, the NAJA Economic Security Police is in this regard and it was created with the aim of predicting, controlling, preventing, identifying, detecting and dealing with this range of criminals and crimes. Specifically, the purpose of this study was an introduction to the criminology of economic crimes in Iran and the role of the economic security police in combating these types of crimes in 2021. This descriptive-analytical study examines the criminological legal contexts of economic crimes in Iran. The findings indicate that the phenomenon called economic delinquency in its various manifestations and instances in Iranian law is created or intensified by the emergence of legal and criminological contexts, and therefore can be prevented with the same legal, judicial, legislative and criminological contexts. In this regard, the Economic Security Police has been able to play a significant role in preventing and combating economic corruption and crimes with the interaction and cooperation of judicial authorities, intelligence and security organizations, and government agencies and ministries.