واكاوي نقش دين در سلامت اجتماعي‌ـ ‌رواني در مواجهه با پاندمي كوويد-19

An Analysis of the Role of Religion in Socio-Mental Health in the Face of the Covid-19 Pandemic

جهاني‌شدن كوويد-19، آمار بالاي سرايت بيماري و مرگ‌ومير ناشي از آن، پژوهشگران و انديشمندان اين موضوع به‌ويژه جامعه‌شناسان را به‌صورت آشكاري مجاب كرده تا آن را مسئله‌اي اجتماعي بدانند. هدف اين پژوهش، كشفِ تفسير و معناي دين از منظر دانشجويان پسر ساكن شهر تهران در مواجهه با پاندمي كوويدـ19 و تأثير آن بر سلامت رواني‌ـ‌اجتماعي آنان مي‌باشد. روش پژوهش مقالۀ حاضر، كيفي و از راهبرد نظريۀ زمينه‌اي استفاده ‌شده است. به اين منظور با 23 دانشجوي پسر ساكن شهر تهران كه با روش نمونه‌گيري هدفمند و استراتژي گلولۀ برفي انتخاب‌شده بودند، مصاحبه‌هاي عميق و نيمه‌ساختاريافته انجام شد. هشت مقولۀ اصلي و يك مقولۀ هسته از خلال نظام كدگذاري داده‌ها استخراج شد: ترس از مرگ، تقويت تفكر و اعتقاد نسبت به آخرت و جهان پس از مرگ، پررنگ‌شدن بعد مناسكي دين‌داري، تقويت بعد اعتقادي دين، دين و آرامش در دوران شيوع پاندمي، تقويت سرمايۀ اجتماعي و سلامت اجتماعي در دوران شيوع پاندمي، ظهور و بروز معاني جديد از زندگي، تغيير رژيم غذايي و سبك زندگي. همچنين، «پاندمي كوويد-19 و بازگشت به معنويت» به‌عنوان مقولۀ هسته انتخاب و درنهايت، مدل پارادايمي مستخرج از داده‌ها تنظيم شد. يافته‌ها بر اين دلالت داشتند كه دانشجويان پسر در مواجهه با پاندمي كوويدـ19 به شكلي معنادار دين‌داري را در ابعاد اعتقادي و مناسكي در خود تقويت نموده و يا بازگشت به معنويت را تجربه كرده‌اند. همچنين نقش دين در بهبود سلامت روان و جسم اين افراد در مواجهه با پاندمي كوويدـ19، پررنگ و مهم مي‌باشد؛ موضوعي كه در عصر جهاني با فرهنگي فردگرا، نگاه بشر را به مفاهيمي مانند انسجام و همبستگي، صميميت و مشاركت اجتماعي، نيكوكاري در بحران و آرامش در زندگي دعوت مي‌كند.

The globalization of Covid-19, the high rate of disease transmission and mortality resulting from it, has explicitly persuaded researchers and thinkers, especially sociologists, to consider it a social issue. This study aims to discover the interpretation and meaning of religion from the perspective of male students living in Tehran in the face of the Covid-19 pandemic and its impact on their mental and social health. The research method of the present paper is qualitative and the strategy of the underlying theory has been used. For this purpose, in-depth and semi-structured interviews were conducted with 23 male students living in Tehran who were selected by purposive sampling and snowball methods. Eight main topics and one core topic were extracted through the data coding system including fear of death, strengthening thinking and belief in the hereafter and the world after death, highlighting the ritual aspect of religiosity, strengthening the belief aspect of religion, religion and peace during the pandemic, strengthening social capital and social health during the pandemic outbreak, the emergence of new meanings of life, and changes in diet and lifestyle. In addition, "Covid-19 pandemic and return to spirituality" was selected as the core topic, and finally, the paradigm model extracted from the data was set up. The findings suggested that male students in the face of the Covid-19 pandemic had significantly strengthened religiosity in the belief and ritual aspects or experienced a return to spirituality. Furthermore, the role of religion in improving the mental and physical health of these people in the face of the Covid-19 pandemic is significant and important. An issue that in the global age with an individualistic culture, invites the human eye to concepts such as cohesion and solidarity, intimacy and social participation, charity in crisis and peace in life.