ارائه چارچوبي براي تبيين تعارض خط‌مشي در نظام خط‌مشي‌گذاري سلامت ايران با رويكردي آميخته

هدف: تعارض خط‌مشي به‎معناي عدم انطباق دروني خط‌مشي با اصول و استاندارهاي خط‌مشي‌گذاري يا ناهماهنگي بين دو يا چند خط‌مشي با يكديگر يا با اسناد بالادستي است كه به انحراف عملكرد از هدف خط‌مشي و بروز پيامدهاي ناخوشايند منجر مي‌شود. هدف پژوهش حاضر، ارائه چارچوبي براي تبيين تعارض خط‌مشي در نظام خط‌مشي‌گذاري سلامت ايران است. روش: براي پاسخ به پرسش اصلي پژوهش، مبني بر اينكه چه عناصري بر تعارض خط‌مشي در فرايند خط‌مشي‌گذاري نظام سلامت ايران تأثيرگذار است، از 13 خبره در قالب سه دور پرسش‌نامه دلفي نظرسنجي به عمل آمد. سپس، از طريق پرسش‌نامه ديمتل فازي، ميزان اثرگذاري يا اثرپذيري متغيرها تعيين شد و در مرحله بعد، از روش مدل‌سازي معادلات ساختاري استفاده شد. بدين ترتيب، راهبرد اين پژوهش آميخته است. يافته‌ها: متغيرهاي تعارض خط‌مشي‌هاي نظام سلامت بدين صورت شناسايي شد: تنظيمات عناصر دروني خط‌مشي، نوع‌شناسي بازيگران، خصوصيت‌هاي ايدئولوژيك، بسترهاي اجرا، ويژگي‌هاي محيطي، ابزارهاي ايجاد تعارض، مجاري شناسايي تعارض، راهبردهاي حل تعارض و پيامدهاي حل تعارض. در پايان، با استفاده از روش‌هاي كمي، روابط و جهت بين متغيرها و شدت اثر آنها در چارچوب تعارض خط‌مشي مشخص شد. نتيجه‌گيري: پيشنهاد مي‌شود كه خط‌مشي‌گذاران سلامت ضمن آموزش استانداردهاي علمي خط‌مشي‌گذاري، عوامل مؤثر بر هر موقعيت تصميم را شناسايي كرده و از راهبردهاي مناسب براي مديريت تعارض خط‌مشي استفاده كنند تا خط‌مشي‌هايي با كمترين تعارض غيركاركردي و بيشترين انسجام و هم‌افزايي به وجود آيد.