قنات در ايران، مطالعه موردي: قنات گوهرريز جوپار (كرمان)

بخــش اعظــم سرزمين ايران در منطقه خشك و نيمه‌خشك و در محدوده كمربند بياباني دنيا قرار گرفته است. براين اساس، خشكي و كم‌آبي از ويژگي‌هاي ذاتي فلات مركزي ايران است و دسترسي به منابع آب پايدار، مهم‌ترين چالش ساكنان اين ناحيه بوده است. ايرانيان باستان با اختراع قنات، شيوه مناسبي از دسترسي به آب را بر اساس اصل احترام به محيط و سازگاري با طبيعت به وجود آوردند كه منشأ تمدني درخشاني در فلات مركزي ايران شد. آنچه را كه امروزه توسعه پايدار مي‌نامند، در ساختار و سيستم قنات به‌خوبي رعايت شده و بر همين اساس، قنات بيش از سه هزار سال كارآمد بوده است. اين پژوهش ضمن بررسي ويژگي‌هاي قنات و ساختار آن در حيات اقتصادي و اجتماعي ايران به دانش بومي قنات توجه كرده و با مطالعه موردي قنات گوهرريز‌ جويار در جنوب شهر كرمان به اين نتيجه رسيده است كه احياي قنوات و اتكا به دانش بومي مديريت آب همچنان مي‌تواند راهگشاي بسياري از مسائل و بحران‌هاي زيست‌محيطي و آبي در فلات مركزي ايران باشد.