بررسي اثرات حذف برگ و محلولپاشي نيتروژن بر فيزيولوژي عملكرد در آفتابگردان

Study the effect of defoliation and nitrogen foliar application on yield Physiology of Sunflower

جهت بررسي اثرات حذف برگ و محلولپاشي نيتروژن بر فيزيولوژي عملكرد در منطقه گناباد و در طي سال هاي زراعي 1395 و 1396 آزمايشي بصورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در 3 تكرار اجرا شد. نيتروژن شامل دو سطح محلول پاشي در زمان گلدهي (N1) و عدم محلول پاشي ((N2 در كرت هاي اصلي و تركيب هاي تيماري مقدار - زمان برگزدايي در كرت هاي فرعي قرار گرفتند. تيمار محلول پاشي نيتروژن در زمان ظهور طبق انجام گرفت. تيمارهاي برگزدايي در 5 سطح (D1: شاهد (عدم حذف برگ)، D2: حذف 3/1 برگ هاي بوته در مرحله 8 برگي، D3: حذف 3/2 برگ هاي بوته در مرحله 8 برگي، D4: حذف 3/1 برگ هاي بوته در مرحله ظهور طبق و D5: حذف 3/2 برگ هاي بوته در مرحله ظهور طبق) انجام شد. در N2 با برگزدايي D4، عملكرد دانه نسبت به تيمار شاهد (عدم برگزدايي) به ميزان 28% (54/0 به 75/0 تن درهكتار ) افزايش معني دار نشان داد . در شرايط N1 با برگزدايي D5، مقدار انتقال ماده خشك از ساقه به دانه افزايش معني داري نسبت به شاهد نشان داد، در حالي كه در N2, تيمار هاي برگزدايي تاثير اندكي بر سهم ذخاير ساقه داشته است. در شرايط كمبود نيتروژن، تاثير منفي محدوديت اندازه مخزن نسبت به محدوديت قدرت منبع بر عملكرد دانه بيشتر است. متخصصين اصلاح نباتات برنامه هاي خود را به منظور افزايش كارايي مصرف نيتروژن در جهت افزايش اندازه مخزن و كاهش برگ هاي كم كارامد در پر شدن دانه متمركز نمايند.

In order to investigate the effects of defoliation and nitrogen foliar application on yield and yield components of sunflower, an experiment was carried out in split-plot with arrangement of randomized complete block design in Gonabad region during 2015 and 2016 seasons. Nitrogen consists of two levels of spraying in flowering time (N1) and control (N2) in main plots, and defoliation consists of five levels: Control (D1), 1/3 defoliation at 8th leaf stage (D2), 2/3 defoliation at 8th leaf stage (D3), 1/3 defoliation at beginning of the flowering (D4), 2/3 defoliation at beginning of the flowering (D5). Results showed that in nitrogen deficiency conditions, by removing 1/3 of the leaves at the first of the flowering, grain yield increased by 28% compared to control. In nitrogen application treatment, after removing 2/3 of the leaves at the first of the flowering, the amount of dry matter transfer reallocation from the stem to the grain showed a significant increase compared to the control, while in non-nitrogen application, defoliation treatments had a slight effect on the contribution of stem reserves. Under the conditions of nitrogen deficiency,the negative effect of sink size restriction on grain yield is more than the negative effect of source strength restriction. These results suggest that in nitrogen deficiency conditions, abortion offlorets reduces the number of seeds per head and decreased grain yield, and the limiting factor in the studied cultivar is mainly the small size of the head and sufficient leaf area is available.