پديد آورندگان :
بابائي، عبدالرضا دانشگاه علوم پزشكي رفسنجان - دانشكده پزشكي - گروه علوم تشريحي، رفسنجان، ايران , كلانتري، فاطمه دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرمان، كرمان، ايران , ميرزا علي، الهام ، دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرمان، كرمان، ايران , شباني زاده، احمد دانشگاه علوم پزشكي رفسنجان - دانشكده پزشكي - مركز تحقيقات ايمونولوژي بيماري‌هاي عفوني - گروه علوم تشريحي، رفسنجان، ايران , دهقاني سلطاني، سامره دانشگاه علوم پزشكي رفسنجان - دانشكده پزشكي - گروه علوم تشريحي، رفسنجان، ايران , تقي پور شول، زهرا دانشگاه علوم پزشكي رفسنجان - دانشكده پزشكي - گروه علوم تشريحي، رفسنجان، ايران , تقوي، محمد محسن دانشگاه علوم پزشكي رفسنجان - دانشكده پزشكي - مركز تحقيقات عوامل اجتماعي مؤثر بر سلامت - گروه علوم تشريحي، رفسنجان، ايران
كليدواژه :
فك تحتاني , آنتروپومتري , قد , جنسيت
چكيده فارسي :
مقدمه و هدف: اندازه‌گيري ابعاد استخوان‌ها و ارتباط آنها با قد و همچنين مقايسه اين ابعاد در دو جنس مختلف، در كاربردهاي پزشكي قانوني و علم آنتروپومتري از اهميت بسزايي برخوردار است. با توجه به افزايش برخي از ابعاد فك تحتاني به ازاي هر سال بر حسب ميلي‌متر و همچنين وجود تفاوت‌هاي جنسيتي در اين استخوان، اين مطالعه با هدف بررسي ارتباط بين برخي از ابعاد فك تحتاني با قد و جنسيت در يك جمعيت از شهر كرمان انجام شدهاست.
روش كار: در اين مطالعه مقطعي، تعداد 300 نفر (150 مرد، 150 زن، 18 تا 30 سال) از ساكنين شهر كرمان به‌صورت تصادفي خوشه‌اي انتخاب و پس از ثبت قد، با استفاده از كاليپر فاصله دو زاويه فك تحتاني و نيز فاصله زاويه‌هاي چپ و راست تا جلوي فك اندازه‌گيري شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي t مستقل و رگرسيون خطي تجزيه و تحليل شدند. جهت بررسي دقت تمايز جنسيتي هر يك از ابعاد فك تحتاني از آزمون‌هاي يك و چند متغيره تجزيه و تحليل تمايزي استفاده شد.
يافته ها: ميانگين و انحراف معيار طول قد، فاصله دو زاويه فك و فاصله زاويه چپ و راست تا جلوي فك در مردان به ترتيب 6/34±178/09، 0/86±11/47، 0/91±10/27و 0/92±10/23سانتي‌متر بود. اين مقادير در زنان به ترتيب 5/85±163/32، 0/91±10/16، 1/02±9/43 و 0/8±9/15 سانتي‌متر بود (همه متغيرها 0/001>p). همچنين ضريب همبستگي قد با فاصله دو زاويه فك و فاصله زاويه چپ و راست تا جلوي فك در كل نمونه‌ها به ترتيب 0/505، 0/396 و 0/502 بود (همه متغيرها 0/001>p). اين مقادير در گروه مردان به ترتيب 0/171(0/037=p)، 0/231(0/005=p) و 0/214(0/008=p) بود. در زنان ارتباط معني‌داري براي اين مقادير مشاهده نشد. صحت تخمين جنسيت براساس تمامي پارامترهاي فك تحتاني 78% و اين ميزان براساس متغيرهاي فاصله دو زاويه فك، فاصله زاويه راست و چپ تا جلوي فك به تنهايي، به ترتيب 74/7%، 75/3% و 67/7% برآورد شد.
نتيجه گيري: با استفاده از فرمول‌هاي به دست آمده در اين مطالعه و تأييد آن در مطالعات با حجم نمونه بيشتر، شايد بتوان طول قد و جنسيت را با دقت بالاتري نسبت به روش‌هاي موجود، بهويژه در حيطه پزشكي قانوني تعيين كرد.
چكيده لاتين :
Introduction: Measuring the dimensions of bones and their relationship with stature, as well as comparing these dimensions in two different sexes, is of great importance in forensic applications and anthropometric science. Due to the increase in some dimensions of the mandible per year in terms of millimeters and also the existence of gender differences in this bone, the aim of this study was to evaluate the correlation of some mandibular dimensions with human height and gender in a Kerman population.
Materials and Methods: In this cross-sectional study, 300 Kermanian natives (150 males, 150 females, aged 18 to 30) were selected using cluster random sampling method and height of these subjects were recorded. Also, bigonial distance and gonion-gnathion distance (left and right) were measured using calipers. Data were analyzed using independent t –test and linear regression. Discriminant function analysis were used to evaluate the accuracy of gender differentiation of each dimension of the mandible.
Results: The means and standard deviations of stature, bigonial width and left and right gonion-gnathion distance in males were 178.09±6.34, 11.47±0.86, 10.27±0.91 and 10.23±0.92 cm, respectively. These values in females were 163.32±5.82, 10.16±0.91, 9.43±1.02 and 9.15±0.8 cm, respectively (for all variables p<0.001). Moreover, the correlation coefficient of stature with bigonial width and left and right gonion-gnathion distance in all persons were 0.505, 0.396 and 0.502, respectively (for all variables p<0.001). These values in males were 0.171 (p=0.037), 0.231 (p=0.005) and 0.214 (p=0.008), respectively. However, no significant correlation was observed for these values in female. Sex determine accuracy based on all parameters of mandible was 78% and this rate was estimated based on bigonial, right and left gonion-gnathion parameters alone, 74.7%, 75.3% and 67.7%, respectively.
Conclusion: Using the formulas obtained in this study and confirming it in studies with larger sample sizes, it may be possible to determine stature and sex more accurately than existing methods, especially in the field of forensic medicine
