كليدواژه :
انگيزش رواني , نهج البلاغه , نبرد و خطابه , ﺧﻄﺎﺑﻪدرﻣﺎﻧﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ
چكيده فارسي :
گفتار اصلي‌ترين ابزار برانگيختگي بشر است. كاركردهاي رواني، عاطفي و انگيزشي گفتار در موقعيت‌هاي گوناگون، مي‌تواند زمينه‌ساز انواع كنش‌هاي رفتاري باشد. خطابه به عنوان يكي از زيرشاخه‌هاي اصلي گفتارِ زباني، همواره نقش مهمي در فرايندهاي رفتار اجتماعي ايفا كرده است. پژوهش حاضر مي‌كوشد با تكيه بر نهج‌البلاغه، به بررسي كاركردهاي رواني- انگيزشي خطابه در هنگام نبرد و پيش و پس از آن بپردازد.
روش‌ها: روش اصلي اين پژوهش، تحليل محتوا است. بدين شكل كه نخست مهم‌ترين خطابه‌هاي نهج البلاغه پيرامون موقعيت‌هاي گوناگون نبرد و پيش و پس از آن مورد بررسي قرار مي‌گيرد. سپس اين داده‌ها از منظر زباني، تصويري و رواني واكاوي مي‌گردد تا كاركردهاي انگيزشي آن‌ها مشخص شود. اين پژوهش نمي‌خواهد ديدگاه‌هاي موجود در نهج‌البلاغه را بر اساس نظريات امروزي تفسير كند، بلكه تلاش خواهد كرد تا از طريق تحليل‌هاي روشمند، نظريۀ كلي «خطابه‌درماني در نبرد» را از نهج‌البلاغه استخراج كند.
يافته‌ها: تحليل‌ها نشان مي‌دهد كه خطابه‌هاي پيش از نبرد مبتني بر دوقطبي‌هاي نكوهشي، التفاتي و تصويري است، اما خطابه‌هايي كه در هنگام نبرد ايراد مي‌شود مبتني بر پايدارسازي، تاكيد و تصويرهاي استعاري است كه به استواري و صلابت ارجاع دارد. كاركرد اصلي خطابه‌هاي پس از نبرد، پالايش رواني از طريق استعاره‌هاي بينش‌ساز، اطمينان‌بخش و محتاطانه است.
نتيجه‌گيري: در نهج‌البلاغه پيرامون انگيزش‌ها و ساختارهاي رواني- انگيزشي سربازان در هنگام نبرد، پيش و پس از آن، ديدگاه‌هاي ويژه‌اي مطرح شده است كه مي‌تواند به عنوان يك نظريۀ ويژه در حوزۀ خطابه‌درماني در نبرد مورد توجه قرار گيرد.
چكيده لاتين :
Speech is the main tool of human arousal. The psychological, emotional, and
motivational functions of speech in a variety of situations can set the stage for a variety of behavioral actions.
Address, as one of the main subfields of speech, has played an important role in social behavior processes. The
present study tries to examine the psycho-motivational functions of address during, before and after the battle,
based on Nahj al-Balaghah.
Methods: The main method of this research is content analysis. In this way, first, the most important address
of Nahj al-Balaghah about various situations of battle, before and after is examined. This data is then analyzed
from a linguistic, visual and psychological perspective to determine their motivational functions. This study does
not want to interpret the views in Nahj al-Balaghah based on current theories but will try to extract the general
theory of Military Address Therapy from Nahj al-Balaghah through methodical analysis.
Results: Analyzes show that pre-battle rhetoric is based on reprehensible, intentional, and visual dipoles. The
addresses delivered during battle are based on stabilization, emphasis, and metaphorical images that refer to
firmness. The main function of post-battle addresses is psychological refinement through insightful, reassuring,
and cautious metaphors.
Conclusion: In Nahj al-Balaghah about the motivations and psycho-motivational structures of soldiers during
battle, before and after, special views have been proposed that can be considered as a special theory in the field
of rhetoric in battle.
