جايگاه حفاظتي گونه انحصاري پيچك (Convolvulus koieanus Bornm. (Convolvulaceae

The conservation status of the endemic species Convolvulus koieanus Bornm. (Convolvulaceae)

جنسL. Convolvulus متعلق به تيره پيچك (Convolvulaceae) با 57 گونه براي فلات ايران معرفي شده است. گونه Convolvulus koieanus Bornm. انحصاري ايران است و استان‌هاي خوزستان و لرستان، رويشگاه آن هستند. براساس روش تحقيق طرح تحقيقاتي ملي «تعيين جايگاه حفاظتي گياهان ايران» و دستورالعمل اتحاديه جهاني IUCN و سه معيار مربوط به ميزان حضور، سطح اشغال و تعداد افراد موجود در جمعيت‌ها، جايگاه حفاظتي گونهC. koieanus بررسي شد. آناليز نرم‌افزار ژئوكت براي اين گونه، ميزان حضور (Extent of Occurrence) آن را 917/24377 كيلومترمربع نشان داد، براساس آن، گونه مورد‌مطالعه در طبقه نزديك به تهديد (NT) قرار گرفت، سطح تحت اشغال of Occupancy) (Area آن نيز، معادل 24 كيلومترمربع برآورد شد و از اين نظر، گونه در خطر انقراض (EN) قرار گرفت. براساس مشاهدات ميداني، مساحت تحت اشغال اين گونه در استان‌هاي خوزستان و لرستان درمجموع 19/0 كيلومترمربع است، اگرچه اين گونه، براساس معيارهاي اتحاديه جهاني حفاظت از طبيعت IUCN))، در گروه در بحران انقراض قرار مي‌گيرد، ولي با در نظر گرفتن تعداد رويشگاه‌ها و زيرجمعيت‌ها و تعداد افراد در هر زيرجمعيت، واجد شرايط براي قرار گرفتن در اين جايگاه نيست، بنابراين، با در نظر گرفتن مجموعه عوامل و مشاهدات، در گروه در معرض خطر (EN) طبقه‌بندي مي‌شود. رويشگاه اين گونه تحت تأثير عوامل تخريبي انساني، به‌ويژه چراي دام قرار دارد، كه عامل اصلي تهديد‌كننده اين گونه انحصاري در منطقه است، پس ضروري است، حداقل يك رويشگاه از هر يك از استان‌هاي لرستان و خوزستان به‌عنوان ذخيره‌گاه ژنتيكي طبيعي، معرفي و توسط سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري به‌عنوان رويشگاه حفاظت‌شده اعلام شود. به‌علاوه، اقدام لازم براي حفاظت در خارج از رويشگاه اصلي نيز، انجام شود. اين گونه پيچك، از طريق بذر تكثير مي‌شود و درصورت قرق رويشگاه آن، به‌راحتي در منطقه گسترش خواهد يافت.

Convolvulus L. (Convolvulaceae) is represented with 57 species in the Iranian plateau. Convolvulus koieanus Bornm. is an endemic species of Iran, distributed in the Khuzestan and Lorestan provinces. Based on the research method of the national research project, entitled defining the conservation status of the plant species in Iran and the IUCN guidelines, three criteria related to the extent of occurrence, area of occupancy, and the number of mature individuals in the populations were considered to evaluate the conservation status of C. koieanus. GeoCAT software calculated its Extent of Occurrence (EOO), 24377.917, recognized as the Near Threat (NT), and the Area of Occupancy (AOO) was calculated to be 24 square kilometers, recognized as endangered (EN). Based on field observations, the Area of Occupancy (AOO) of this species was calculated to be 0.19 Km2 for Khuzestan and Lorestan Provinces. According to the IUCN classification, it is in the group of Critically Endangered (CR); however, it does not qualify for this status, considering the number of habitats, sub-populations, and the number of individuals in each subpopulation. Based on the current data, we determine it as endangered (EN). This species is affected by human activities. The field observation indicated that road construction and grazing are the main threats for this species. The conservation of this valuable species as a natural genetic reserve is necessary. We suggest one habitat in each of the Khuzestan and Lorestan provinces be defined as protected by the Forests, Rangelands, and Watershed Organization. The ex-situ conservation needs to be planned. This species is easily propagated by seeds, and if its habitat is protected, it will regenerate and expand in the area.