كليدواژه :
مينوز , گوجه فرنگي , دما , توليد مثل
چكيده فارسي :
مينوز گوجه فرنگي، Tuta absoluta (Meyrick) يكي از آفات مهم و اقتصادي گوجه فرنگي در ايران و بسياري از نقاط ديگر جهان است. در اين تحقيق فراسنجه هاي جدول زيستي اين آفت در پنج دماي ثابت 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي10 ± 60 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي بررسي شد. براي اين منظور تعداد 100 عدد تخم همسن تازه گذاشته شده روي گياه ميزبان انتخاب و طول دوره مراحل مختلف رشدي و تلفات آنها و باروري روزانه 20 حشره ماده در هر دما تعيين شد. بر اساس نرخ بقا و تخمريزي روزانه، آماره هاي رشد جمعيت اين آفت در هر دما محاسبه شد. بيشترين نرخ بقا در زمان ظهور حشرات كامل 0/93 در دماي 20 درجه سلسيوس و كمترين آن 43/0 در دماي 35 درجه سلسيوس مشاهده شد. اميد به زندگي در ابتداي آزمايش در دماهاي 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سلسيوس به ترتيب 46/23، 35/17، 29/53، 17/11 و 10/81 روز و در ابتداي ظهور حشرات كامل در دماهاي ذكر شده به ترتيب27/22، 21/63،16/33، 9/56 و 5/31 روز تعيين شد. كمترين و بيشترين نرخ ذاتي افزايش جمعيت به ترتيب در دماهاي 35 و 20 درجه سلسيوس 0/07 و0/21 (ماده/ماده/روز) به دست آمد. ميانگين نرخ خالص توليد مثل در دماهاي فوق داراي تفاوت معنيداري بوده و به ترتيب 3/31، 43/05، 37/54، 20/03 و 7/74 (ماده/ماده/نسل) تعيين شد. ميانگين نرخ متناهي افزايش جمعيت در دماهاي مورد مطالعه به ترتيب 1/01، 1/27، 1/14، 1/09 و 1/02 (ماده/ماده/روز) به دست آمد. ميانگين مدت زمان دو برابر شدن جمعيت در دماهاي ذكر شده به ترتيب 12/06، 3/36،3/68، 9/83 و 13/11 روز برآورد شد. نتايج فوق نشان داد كه دما، فراسنجه هاي جدول زيستي پروانه مينوز گوجه فرنگي را تحت تاثير قرار مي دهد.
چكيده لاتين :
The tomato leafminer, Tuta absoluta (Meyrick), is a key insect pest of tomato in Iran and many other countries. The experiment initiated with 100 newly eggs and they were monitored daily in order to record the different development stages mortality. Also daily fecundity per female was recorded. This experiment that started by 20 female continued until death of all adult females. The effects of different constant temperatures, as the most important bioclimatic factor, on the life table and population growth parameters of tomato leafminer were determined under controlled laboratory conditions at 15, 20, 25, 30 and 35°C, 60 ± 5 % RH and a photoperiod of 16:8 (L:D) h. From the survival rate and fecundity schedule of T. absoluta at each constant temperature, the population growth parameters including net reproduction rate (R0), intrinsic rates of increase (r), finite rate of increase (λ), mean generation time (T) and doubling time (DT) were calculated with Jackknife method and SAS statistical software. According to the results, the highest and lowest survival rates at the beginning of adult emergence were 0.93 and 0.43 at 20°C and 35°C, respectively. Life expectancy of newly laid eggs were 46.23, 35.17, 29.53, 17.11 and 10.81 days and at the beginning of adult emergence were 27.22, 21.63, 16.33, 9.56 and 5.31 days at above temperatures, respectively. The lowest and highest values of intrinsic rate of increase were 0.07 ± 0.01 at 35°C and 0.21 ± 0.01 (d-1) at 20°C, respectively. The values of net reproductive rate were 3.31, 43.05, 37.54, 20.03 and 7.74 (females/female) at 15, 20, 25, 30 and 35 °C, respectively. The values of finite rate of increase at tested temperature were 1.01, 1.27, 1.14, 1.09 and 1.02 (d-1), respectively. Furthermore, the mean generation time decreased by increasing temperature, as its minimum value was obtained 10.24 ± 0.18 at 35°C. The values of doubling time at above mentioned temperatures were 12.06, 3.36, 3.68, 9.83 and 15.11 days, respectively. The results revealed that the population growth parameters of T. absoluta were affected by temperature as a critical abiotic factor.
