اثربخشي كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي بر بهزيستي و انعطاف پذيري روان شناختي دانش آموزان با عمكلرد تحصيلي پايين

Effectiveness of Mindfulness-Based Stress Decrease on the Psychological Well-Being and Psychological Flexibility in the Students with Low academic performance

هدف كاهش عملكرد تحصيلي علاوه بر ايجاد مشكل در فرايند تحصيلي دانش‌آموزان، مي‌تواند فرايند شناختي و هيجاني آنها را نيز متاثر سازد. بر همين اساس پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي بر بهزيستي و انعطاف‌پذيري روان‌شناختي دانش‌آموزان دختر داراي عملكرد تحصيلي پايين در دوره دوم متوسطه انجام گرفت. روش‌ پژوهش حاضر نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پيگيري دوماهه بود. جامعه آماري پژوهش شامل دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه داراي عملكرد تحصيلي پايين شهر يزد در سال تحصيلي 98-1397 بود. در اين پژوهش تعداد 30 دانش‌آموز دختر داراي عملكرد تحصيلي پايين با روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي انتخاب و با گمارش تصادفي در گروه‌هاي آزمايش و گواه گمارده شدند (هر گروه 15 دانش‌آموز). گروه آزمايش آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي (كابات‌زين، 2003) را طي دو و نيم ماه در 10 جلسه 90 دقيقه‌اي دريافت نمودند. پرسشنامه‌هاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل پرسشنامه بهزيستي روان‌شناختي (ريف، 1996) و انعطاف‌پذيري روان‌شناختي (دنيس و وندروال، 2010) بود. داده‌هاي حاصل از پژوهش به شيوه تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها نتايج نشان داد كه آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي بر بهزيستي و انعطاف‌پذيري روان‌شناختي دانش‌آموزان دختر داراي عملكرد تحصيلي پايين در دوره دوم متوسطه تاثير معنادار دارد (p<0/001). نتيجه‌گيري بر اساس يافته‌هاي پژوهش حاضر مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه كه آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي با بهره‌گيري از فنوني همانند افكار، هيجانات و رفتار آگاهانه مي‌تواند به عنوان يك روش كارآمد جهت بهبود بهزيستي و انعطاف‌پذيري روان‌شناختي دانش‌آموزان دختر داراي عملكرد تحصيلي پايين مورد استفاده گيرد.

Aim educational failure can influence the students’ cognitive and emotional process in addition to making problems in their educational process. therefore the present study was conducted aiming to investigate the effectiveness of training mindfulness-based stress decrease on the Psychological well- being and psychological flexibility in the female students with Low academic performance in the secondary high school. Methods the present study was quasi-experimental with pretest, posttest, control group and two-month follow-up design. The statistical population of the study included female secondary high school students with Low academic performance in the city of Yazd in academic year 2018-19. 30 female students with Low academic performance were selected through clustered random sampling and they were accommodated in the experimental and control groups. The experimental group received mindfulness-based stress decrease (Cabat Zin, 2003) in ten ninety-minute sessions during two and a half months. The applied questionnaires in this study included academic Psychological well-bein (Ryfe, 1996) and psychological flexibility (Dennis, Vander Wal, 2010). The data from the study were analyzed through repeated measurement ANOVA method. Results the results showed that training mindfulness-based stress decrease has significant effect on the Psychological well-being and psychological flexibility in the female secondary high school students (P!0.001). Conclusion according to the findings of the present study it can be concluded that training mindfulness-based stress decrease can be applied as a useful method to improve Psychological well-being and psychological flexibility in female students with Low academic performance.