مطالعۀ تطبيقي اسطوره‌شناختي و روان‌‌شناختي «زن» در نمايشنامه‌هاي «دوشيزه جوليا» اثر استريندبرگ و «در مه بخوان» اثر اكبر رادي با تكيه بر نظريات شينودا بولن

Comparative Study of "Woman Personality" in Perspective of Mythology and Psychology in Plays Miss Julia by August Strindberg and Sing in Fog by Akbar Radi, based on the Theories of Jean Shinoda Bolen

«كهن‌الگوها» از عناصر مهم روان‌شناختي بوده و در جريان نقد ادبي معاصر، «نقد كهنالگويي» همواره به‌عنوان يكي از گونه‌هاي مهم نقد ادبي موردتوجه بوده است. ‌بحث كهن‌الگو‌ها برپايۀ انديشۀ كارل گوستاو يونگ، نظريه‌پرداز حوزۀ علوم روان‌شناختي، تكوين يافته است. در اين نظريه، عناصر ساختاري اسطوره، كه در روان ناخودآگاه جمعي حضور دارند، مورد تحليل و بررسي قرار مي‌گيرد. از منظر يونگ، نوعي تجربۀ همگاني در اين عناصر وجود دارد كه در شكل‌هاي متفاوت و در همۀ نسلها تكرار ميشود. شينودا بولن، روان‌‌شناس و نظريه‌پرداز معاصر، نيز با تكميل نظريات يونگ و تشريح دقيق نمود آن در افراد و زندگي روزمره، به شناخت هرچه بيشتر كهن‌الگوها كمك شاياني كرده است. در اين پژوهش با استفاده از معيارهاي اسطوره‌‌شناختي و روان‌‌شناسي در نظريات شينودا بولن، دو شخصيت نمايشي مشهور «زن»، يعني «جوليا» از نمايشنامۀ دوشيزه جوليا اثر آگوست استريندبرگ و «انسيه» از نمايشنامۀ در مه بخوان اثر اكبر رادي دستمايۀ مطالعه‌اي تطبيقي قرار گرفته‌اند. اين دو شخصيت علي‌رغم اينكه در دو زمان و قلمرو جغرافيايي و فرهنگي متفاوت خلق شده‌اند، از منظر ديدگاه‌هاي شينودا بولن داراي مشابهت‌هاي قابل‌‌توجهي هستند. اين مطالعه همچنين نشانگر اين حقيقت است كه استناد به عناصر اسطوره‌شناختي و روان‌‌شناختي در خلق شخصيت‌هاي نمايشي مي‌تواند به توليد الگويي مشابه در فرايند اين آفرينش منجر شود؛ الگويي كه مرزهاي زماني و مكاني را درنورديده و بيش از هر عنصر ديگر بر كهن‌الگوهاي بشر تكيه مي‌كند. الگو‌هايي كه مي‌تواند در تعيين مسير زندگي و تصميمات شخصيت‌ها نقشي جدي ايفا كند.

"Archetypes" are important psychological elements. "Archetypal criticism" has always been considered one of the important types of literary criticism. The theory of archetypes is based on the thought of Carl Gustav Jung, a theorist in the field of psychological sciences. In this theory, the structural elements of myth, which are present in the collective subconscious mind, are analyzed. According to Jung, there is a kind of universal experience in these elements that is repeated in different forms and in all generations. Contemporary psychologist and theorist Shinoda Bolen also contributed to a more accurate understanding of archetypes by supplementing Jung's theories and elaborating on their manifestations in daily lives of individuals. In the present study, by means of mythological and psychological criteria in Shinoda Bolen's theories, two famous theatrical "wom@n" characters have been the subject of comparative studies. They are "Julia" from the play "Miss Julia" by August Strindberg and "Ensie" from the play "Sing in May" by Akbar Radi. Although created in two different geographies and cultures, both characters bear significant similarities from Shinoda Bolen point of view. This study also shows the fact that quoting mythological and psychological elements in the creation of theatrical characters can lead to the production of a similar pattern in the process of this creation. A pattern that transcends temporal and spatial boundaries and relies more on archetypes than any other element.