كليدواژه :
مايگان , شبانه هاي كوير , افسانه , افسانه هاي عاميانه سنخواست
چكيده فارسي :
انتخاب مايگان (تِم) در هر اثر با پذيرش خوانندۀ آن اثر رابطۀ تنگاتنگي دارد. در اين مقاله كوشش مي شود با روش تحليل محتوا مايگان به‌كاررفته در افسانه هاي عاميانۀ جلگۀ سَنخواست، از توابع استان خراسان شمالي، موردبررسي قرار گيرد تا مشخص شود افسانه گويان چگونه از اين عنصر براي تحقق اهداف موردنظرشان بهره گرفته اند. يافته هاي اين پژوهش نشان ميدهد كه افسانه پردازان مايگان اين افسانه ها را گاه در تفسيرهايشان به‌طور صريح بيان مي كنند و گاهي نيز به‌جاي بيان واضح احكامِ گوناگون، با بيان نمايشوارِ افسانه بيشتر به ارائۀ نمونه هاي اخلاقي مي پردازند كه اين نوع نگرش علاوه‌بر اثرگذاري بيشتر بر خواننده، سطح افسانه را از كليشۀ ساده انگار افسانۀ عاميانه تا اندازهاي فراتر مي برد. به‌طور كلّي شيوۀ گزينش مايگان در افسانه هاي موردبحث بيشتر در پايان افسانه ها صورت گرفته، اما گاهي نيز در برخي از اين افسانه ها مايگان مقدم بر افسانه است. مايگان موجود در افسانههاي تاتي سَنخواست نشان ميدهد كه بخش عمده اي از آنها برگرفته از شنيده ها، زندگي، تفكرات و انديشه هاي مردم عادّي است. همچنين، هرچند كه هدف اين افسانه‌ها به‌ظاهر خلق قهرمان، ايجاد كشش، بيدار كردن حس كنجكاوي و سرگرم كردن خواننده يا شنونده و لذت بخشيدن و مشغول كردن آنها بوده، اما درحقيقت درون‌مايه و زيربناي فكري و اجتماعي آنها ترويج و اشاعۀ اصول انساني، برابري، برادري و عدالت اجتماعي است.
چكيده لاتين :
Choosing the element in a work is directly related to the reader. This study aimed to investigate the themes of the tales of Sankhast from the suburban areas of northern Khorasan in order to figure out how tale tellers used the related theme to achieve their objectives. The findings showed that the tale tellers sometimes expressed the themes in their work and in other times represented them through moral lesson to not only have more impact on the reader but also improve the level of the folk tales from the normal clichés. In general, the method of selecting themes in the tales were discussed, but there were occasions in which the themes were prior to the tale. The themes in the Tati tales of Sankhast showed that most of them were selected based on the hearings, lifestyles, mentalities, and people's opinions. Also, despite the fact that these tales tried to create heroes, attraction, curiosity, and entertainment for the general public, but in fact their fundamental mentality and social aspects were advertising humanity, equality, brotherhood, and social justice.
