كليدواژه :
روايت , طنزآميزي , لطيفۀ روايي , لطيفه غيرداستاني , حكايات جوحي
چكيده فارسي :
اين مقاله روايتگري طنزآميز لطيفه‌هاي داستاني و غيرداستاني يا مصنوع و محاوره‌اي را در پرتو گذار از لطيفۀ غيرداستاني به لطيفۀ داستاني و با اشاره به برخي نمونه‌ها، بررسي مي‌كند. ابتدا، كلياتي درباره روايت طنزآميز بيان مي‌شود. سپس، روايت طنزآميز غيرداستاني در تقابل با روايت طنزآميز داستاني بحث و گفته مي‌شود روايت غيرداستاني، بافت وابسته، خلق‌الساعه و محاوره‌اي است كه در تبادل كلامي شكل مي‌گيرد و به داستان و راوي نياز ندارد. درعوض، روايت طنزآميز به بافت وابستگي ندارد؛ از پيش‌ساخته و مصنوع است و به داستان و راوي نياز دارد. لطيفۀ غيرداستاني نوعاً شامل سه مرحله است: سرآغاز، تناقض، گره‌گشايي. به‌نظر مي‌رسد در متون طنزآميز روايي طولاني‌تر نه لُب‌مطلب كه چندين جب‌لاين رخ مي‌دهد كه لزوماً در پايان متن نمي‌آيد و در سرتاسر متن پراكنده است. در اين مقاله، گذار از لطيفه داستاني كوتاه به لطيفۀ داستاني بلند در پرتو منتخبي از حكايات جوحي در مصادر مختلف بررسي مي‌شود. يافته‌ها نشان مي‌دهند تغيير لُب‌مطلب، به‌ويژه در حكايات منتخب جوحي، نقش چنداني در تبديل لطيفۀ غيرداستاني به داستاني ندارد، اما لطيفه داستاني كوتاه به‌سبب پراكندگي لُب‌مطلب به لطيفۀ داستاني حجيم‌تر بدل مي‌شود
چكيده لاتين :
This paper examines how a text becomes humourous in changing from a non-narrative to a narrative joke. First, a general statement was made regarding humorous narratives. A non-narrative humorous anecdote was subsequently contrasted with the humorous narrative. Non-narrative jokes are contextualized, conversationalized, and improvised during a conversation, and thus, do not require any stories or narrators. Instead, the humorous narrative is not contextualized but pre-fabricated in advance, and hence it requires stories and narrators. Non-narrative jokes are based on the three processes of set-up, paradox, and resolution. Consequently, the transition of short narrative jokes to longer humorous narratives was discussed through several examples mostly taken from Juhi’s anecdotes as data collection. More extended narrative jokes seem to deal with not a punch-line, but some jab-lines scattered all along with the joke. The results showed that a change in punch-line has no significant effect, mainly in Juhi’s anecdotes, in making a non-narrative into a narrative joke; though, a short narrative joke can become a longer one due to the punch-line scattered all through the joke.
