احكام و آثار مرگ مغزي و فرضي در فقه و حقوق كيفري ايران

The Rules and Effects of Brain and Hypothetical Death in Iranian Jurisprudence and Criminal Law

زمينه و هدف: يكي از مسائل بحث انگيز معاصر،كه حاصل پيشرفت تكنولوژي­‌هاي نوين پزشكي در دهه­‌هاي اخير است، موضوع مرگ مغزي و چالش­‌هاي حقوقي مرتبط با آثار و احكام مترتب بر اين وضعيت مي­‌باشد. بررسي و تبيين احكام مربوط به مرگ مغزي و مرگ فرضي در حقوق كيفري ايران از اهداف اين پژوهش است. مواد و روش‌ها: روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي- تحليلي و كتابخانه­‌اي مي­‌باشد. ملاحظات اخلاقي: تمامي اصول اخلاقي در نگارش اين مقاله رعايت شده است. يافته‌ها: يافته‌ها و نتايج اين تحقيق چنين نشان داده است: اولاً در صورت اثبات موت فرضي متهم در فرايند دادرسي كيفري، مقام قضايي مكلف به صدور قرار موقوفي تعقيب مي­‌باشد. ثانياً در صورت پيدا شدن شخص غائب (متوفي فرضي) پس از صدور رأي قطعي درباره وي، امكان تعقيب و رسيدگي مجدد وجود دارد. ثالثاً جنايت بر شخص مبتلا به مرگ مغزي در حقوق ايران جزء جنايت بر مرده محسوب مي­‌شود. رابعاً پس از رعايت تشريفات در صورت اثبات حالت حيات نباتي متهم، مقام قضايي بايد مبادرت به صدور دستور بايگاني كردن موقت پرونده با تعيين وقت نظارت بنمايد. نتيجه‌گيري: احكام مرگ مغزي مانند مرگ حقيقي است.

Background and Aim: One of the controversial contemporary issues, which is the result of the advancement of modern medical technologies in recent decades, is the issue of brain death and legal challenges related to the effects and rulings on this situation. Investigating and explaining the rulings related to brain death and hypothetical death in Iranian criminal law is one of the objectives of this study. Materials and Methods: The research method in this research is descriptive-analytical. Ethical Considerations: All ethical considerations have been observed. Findings: The findings and results of this study have shown that, firstly, in case of proving the defendant's presumed death in the criminal proceedings, the judicial authority is obliged to issue an endowment for prosecution. Secondly, if the absent person (hypothetical deceased) is found after a final verdict is issued, there is the possibility of prosecution and re-investigation. Thirdly, crimes against a person with brain death are considered to be a crime against the dead in Iranian law. Finally after observing the formalities in case of proof of the defendant's vegetative state, the judicial authority shall order the temporary filing of the case by appointment of supervision. Conclusion: The rule of brain death is like actual death.