گونه‌هاي بومي ساليكورنيا با ارزش اقتصادي در فلور ايران

Endemic species of Salicornia with economic value in the flora of Iran

گونه‌هاي مختلف ساليكورنيا (Salicornia spp.) پراكنش وسيعي در بسياري از مناطق دنيا دارند. در ايران نيز تنوع بسياري از اين گونه در فلور گياهي كشور مشاهده مي‌شود. اين گياه ارزش اقتصادي بالايي از‌نظر توليد روغن خوراكي، ايجاد پوشش سبز براي جلوگيري از فرسايش اراضي، ترسيب كربن، مصرف به‌صورت سبزي خوراكي و انواع ترشيجات و توليد فراورده‌هاي گياهي در طب سنتي، نمك سبز و علوفه دارد. مطالعه انجام‌شده روي گونه و اكوتيپ‌هاي مختلف بومي ساليكورنيا در كشور شامل Salicornia sinus persica، S. persica Akhani subsp. persica و اكوتيپ‌هاي گرگان و اروميه نشان مي‌دهد، اين گونه‌ها قادرند در شرايط استفاده از آب دريا (خليج‌فارس) با شوري 60 دسي‌زيمنس بر متر، زيست‌توده خشكي در جنوب كشور در حدود 4/10 تن در هكتار توليد كنند. با توجه به سازگاري و طول دوره رشد طولاني‌تر، عملكرد گونه Salicornia sinus persica بسته به زمان برداشت مي‌تواند حداقل 40درصد بيشتر از حد متوسط باشد. به نظر مي‌رسد با كاشت اين گياه در مناطق ساحلي، ضمن توسعه زنجير ارزش گياه، مي‌توان بخشي از علوفه مورد‌نياز دام را نيز توليد كرد. هرچند ارزيابي اقتصادي و محيط‌زيستي توسعه كاشت ساليكورنيا در اين مناطق نياز به تحقيقات بيشتر دارد.

Different Salicornia species are widely distributed in many parts of the world. In Iran, significant diversity of this species is observed in the plant flora of the country. These plants have high economic value, including the production of edible oil, creating a green cover to prevent land erosion, carbon sequestration, consumption as vegetables and pickles, traditional folk medicine, salt, and fodder products. Based on the latest study on different species and ecotypes of Salicornia in the country, including Salicornia sinus persica, S. persica Akhani subsp. persica and ecotypes of Gorgan and Urmia show that these species can produce about 10.4 tons per hectare in the south country under seawater irrigation (Persian Gulf) by 60 dS m-1. However, due to adaptability and longer growth period, the yield of Salicornia sinus persica depending on harvesting time could be at least 40% higher than the average value. It seems by planting the plants in the southern coastal areas while developing the plant value chain, some of the forage needed for livestock be produced. However, economic and environmental evaluations of the development of Salicornia cultivation in these areas need further research.