رهيافتي پديدارشناسانه به آموزش مجازي در نظام آموزش و پرورش: فرصت‌ها، چالش‌ها و راهكارها

A Phenomenological Approach of Virtual Education in the Education System: Opportunities, Challenges and Solutions

آموزش مجازي اشاره به رويكردي براي آموزش و يادگيري دارد كه از فنّاوري‌هاي اطلاعات و ارتباطات جهت برقراري ارتباط و همكاري در يك محيط آموزشي استفاده مي‌كند. مطالعه حاضر با هدف شناسايي فرصت‌ها و چالش‌هاي آموزش مجازي انجام شد. طرح پژوهش كيفي و از نوع رويكرد پديدارشناسي بود. شركت‌كنندگان شامل 18 نفر از معلمان، مديران و كارشناسان فنّاوري مشغول به كار در آموزش و پرورش استان لرستان بودند كه با روش نمونه‌گيري هدفمند در سال تحصيلي 1400-1399 انتخاب شدند. داده‌ها از طريق مصاحبه‌ نيمه ساختاريافته گردآوري و با استفاده از روش كلايزي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. صحت و دقت داده‌ها از طريق روش‌هاي همسوسازي، بازبيني توسط همكاران و اعتباريابي پاسخ‌دهنده به دست آمد. نتايج نشان داد كه 10 مضمون اصلي و 26 مضمون فرعي شناسايي شدند. افزايش اثربخشي و كيفيت آموزش، انعطاف‌پذيري و گسترش فرصت‌هاي آموزش، بهبود تعامل و برقراري ارتباط و صرفه‌جويي اقتصادي به‌عنوان مهم‌ترين فرصت‌هاي آموزش مجازي طبقه‌بندي شدند. همچنين، كليدي‌ترين مضمون‌هاي چالش‌هاي آموزش مجازي، دربرگيرنده مسائل مربوط به دانش‌آموزان، معلمان، ارائه محتوا و كيفيت آموزش، فرهنگ، زيرساخت و فنّاوري و تعامل اجتماعي بودند. به‌طور كلي، اين مطالعه امكان درك عميق فرصت‌ها و چالش‌هاي آموزش مجازي در نظام آموزش و پرورش ايران را فراهم مي‌كند.

Virtual education refers to an approach to teaching and learning that uses information and communication technologies to communicate and collaborate in an educational environment. The aim of this study was to identify the opportunities and challenges of virtual education. The research design was qualitative and of the phenomenological approach. The participants included 18 teachers, principals and technology experts working in education in Lorestan province who were selected by purposeful sampling method in the academic year 2020-2021. Data were collected through semi-structured interviews and analyzed using Colaizzi''s method. The accuracy of the data was obtained through the methods of triangulation, peer review and respondent validation. The results showed that 10 main themes and 26 sub-themes were identified. Increasing effectiveness and quality of education, flexibility and expansion of education opportunities, improving interaction and communication, and economic savings were classified as the most important virtual education opportunities. In addition, the key themes of virtual education challenges included issues related to students, teachers, content delivery and quality of education, culture, infrastructure and technology, and social interaction. In general, this study provides a deep understanding of the opportunities and challenges of virtual education in the Iranian education system.