اسرار نماز از ديدگاه ابن‌ عربي و ابن‌ تركه

The Secrets of Prayer from Ibn Arabi’s and Ibn Tarke’s Perspective

در مورد اسرار نماز و تمايز بين نماز شرعي و نماز حقيقي، تاليفات زيادي از عارفان و حكيمان به جاي مانده كه شباهت اندكي بين آثار مستقل آن ها وجوددارد. برجسته ترين آن ها متعلق به دو عارف نامدار جهان اسلام، صاين الدين ابن تركه و محي الدين ابن عربي است. ديدگاه هاي ابن تركه در رساله اسرارالصلوه ايشان بدون ذكر احكام فقهي آمده و اسرار اركان كمي، وضعي و قولي نماز براساس علم حروف بيان شده است. ابن عربي در باب68 و 69 از كتاب فتوحات مكيه خويش ضمن بيان فتاواي فقهي خود، به ترتيب به اسرار جزييات طهارت و رازهاي نماز پرداخته است. به طوري كه غير از تعداد اندكي از عارفان، همچون سبزواري يا امام خميني ديگران تحت تاثير افكار وي، آثار خود را تاليف كرده اند. ايشان با ذكر جزيي ترين دستورات شرعي به صورت وجوبي و ندبي، سر آن ها را نيز بيان كرده كه از نظر كمي و كيفي همانند ديگر ديدگاه هاي وي، گوي سبقت را از ديگران ربوده است. روش پژوهش توصيفي- تحليلي با استفاده از منابع كتابخانه اي، همراه با تصحيح نسخه خطي با شيوه انتقادي مي باشد. اين نوشتار بر آن است كه برجسته ترين نكات اين دو اثر نفيس را به اختصار معرفي كرده و ضرورت رويكرد عرفان عملي را در پاسخگويي نياز بشر به نيايش، خاطرنشان كند.

There are numerous published works remained from Arifs and sages regarding gradual correspondent for mysteries of praying and the differences between true and obligated pray. Those of most predominated belong to Saen -Al-Din Ibn Tarke and Muhyedin Ibn Arabi, two popular Arif in the world of Islam. Saen Al-Din Ibn Tarke’s related attitudes without mentioning the religious jurisprudence laws, assigned explaining the quantitative, declaratory, and verbal secret in features of Salat, the secret of obligated and recommended prayer times and expressing some of its secrets based on gematria by compiling an independent record with the same name. Ibn Arabi in sections 68 and 69 of Al-Futuhat Al-Makiyya despite his legal opinion, decreed and discussed about prayer secrets and purity respectively. It is in a way that others except some mists such as Sabzevari and Imam Khomaini compiled their records under the effect of his thoughts. They mentioned more details regarding religious orders in recommended and obligatory by accompanying with their secrets which his attitudes qualitatively and quantitatively were prioritized. This study is a library research accompanied with editing Manuscript (Asrar Al-Salat Disquisition written by Saen Al-Din Ibn Tarke) with a critical approach. This research aimed to briefly introduce the major points of both precious records and state the circumstance of practical mystical approach in response to the human’s natural needs of praying in the current era.