بررسي تاثير تيمارهاي مختلف شكست خواب بذر بر جوانه زني گونه اسپرس درختي (Taverniera cuneifolia)

Effect of different seed dormancy breaking treatments on germination of Taverniera cuneifolia

گياه اسپرس درختي (Taverniera cuneifolia) از خانواده Fabaceae، يكي از گونه هاي گياهي ارزشمند و سازگار با مناطق بياباني است كه از نظر توليد علوفه، حفاظت خاك و ارزش دارويي بسيار حايز اهميت است. تحقيق حاضر به منظور بررسي تاثير تيمارهاي مختلف شكست خواب و تحريك جوانه زني بذر گياه T.cuneifolia انجام گرديد. تيمارهاي اسيدسولفوريك 50 و 75 درصد (به مدت 5 و 10 دقيقه)، خراش دهي با كاغذ سمباده به مدت 1 دقيقه، نيترات پتاسيم 0/1 و 0/2 درصد (به مدت 24 و 48 ساعت)، آب داغ 70 و 90 درجه سانتي گراد (به مدت 15 دقيقه) و خيساندن در آب معمولي به مدت 36 ساعت با سه تكرار بر روي بذور اسپرس درختي اعمال شد. در پايان آزمايش طول ريشه چه، طول ساقه چه، درصد جوانه زني، سرعت جوانه زني، ميانگين زمان جوانه زني، شاخص بنيه بذر براي تيمارهاي مختلف محاسبه گرديد. در تيمار اسيدسولفوريك 75 درصد (براي مدت زمان 5 دقيقه) سرعت جوانه زني بذر و شاخص بنيه بذر بيشترين مقدار و ميانگين زمان جوانه زني بذر كمترين مقدار را داشتند. نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه بيشترين درصد جوانه زني بذرها (78 درصد) در اثر اعمال تيمار اسيدسولفوريك 75 درصد (براي مدت زمان 5 دقيقه) بوده است. تيمار خراش دهي با كاغذ سمباده نيز اثر قابل توجهي بر افزايش درصد جوانه زني (76 درصد) نشان داد؛ بنابراين به طوركلي مي توان عنوان كرد كه مناسب ترين تيمار جهت شكست خواب بذر گياه اسپرس درختي اسيدسولفوريك 75 درصد به مدت 5 دقيقه و خراش دهي با سمباده به واسطه نرم كردن پوسته مي تواند سبب بهبود جوانه زني بذر گردد.

The genus Taverniera from Fabaceae family is one of the most valuable plant species compatible with desert areas, which is very important in terms of forage production, soil conservation, and medicinal properties. The current research was carried out to investigate the effect of different treatments on seed dormancy breaking and germination stimulation of Taverniera cuneifolia. Dormancy breaking treatments included H2SO4 (50% and 75% for 5 and 10 min.), scarification with sandpaper (for 1 min.), KNO3 (0.1% and 0.2% for 24 and 48 h.), hot water (70 and 90 ℃, each for 15 min.) and hydropriming (for 36 h.) with three replications. Results revealed that H2SO4 (75% for 5 min.) led to the highest germination speed and seed vigor index and the lowest mean germination time. Also, maximum germination percentage (78%) was observed under this treatment. Scarification with sandpaper also exhibited considerable effect on the germination percentage (76%). Thus, H2SO4 (75% for 5 min.) and scarification with sandpaper would be suggested as the most efficient treatments to break seed dormancy of Taverniera cuneifolia.