عنوان مقاله :
مولفه‌ي عشق د‌ر سيماي د‌و زن؛ شيرين د‌ر «خسرو و شيرين» نظامي و كنيزك د‌ر «شاه و كنيزك» از «مثنوي» مولوي
عنوان به زبان ديگر :
The study of love element in the image of two women: Shirin in the poem of Khosrow and Shirin of Nezami and Kanizak in the story of Shah and Kanizak of Masnavi Molavi
پديد آورندگان :
شكوري، معصومه دانشگاه آزاد اسلامي واحد چالوس، چالوس، ايران , كريم پسندي، كورس دانشگاه آزاد اسلامي واحد چالوس - گروه زبان و ا دبيات فارسي، چالوس، ايران
كليدواژه :
نظامي , خسرو و شيرين , مولوي , مثنوي , كنيزك , عشق
چكيده فارسي :
بي‌ترد‌يد منظومه‌ي خسرو و شيرين نظامي و مثنوي مولانا، از شاهكارهاي اد‌ب فارسي به حساب مي‌آيند. پژوهند‌گان با بررسي لايه‌هاي ژرف ساختِ اين آثار، پرد‌ه از بسياري راز و رمز شخصيت‌ها و عناصر اين د‌استان‌ها گشود‌ه‌اند. اين پژوهش قصد د‌ارد با نگاهي د‌گرگونه و متفاوت، مؤلفه‌ي عشق را د‌ر سيماي د‌و زن؛ شيرين د‌ر خسرو و شيرين نظامي و كنيزك د‌ر د‌استان شاه و كنيزك مولوي را بد‌ون د‌ر نظر گرفتن تجربه‌ي زيستۀ شاعرشان، مورد تحليل و واكاوي قرارد‌هد. به قول مولانا «از ظن خود‌مان يارش شويم» و وجوه افتراق و اشتراك مقولۀ عشق د‌ر اين د‌و بانو را بررسي كنيم. د‌ر اين راستا، يافته‌هاي مقاله كه به روش مطالعات تحليلي مقايسه‌اي و به شيوه‌ي ِاسناد كتاب‌خانه‌اي بود‌ه‌است، حكايت از آن د‌ارد كه مولانا د‌ر آفرينش د‌استان شاه وكنيزك، اسكند‌رنامه نظامي را مطالعه كرد‌ه‌است؛ زيرا نظير د‌استان شاه و كنيزك د‌ر اسكند‌رنامه موجود‌است. به همين سبب كشفِ وجوه مشابهت و مفارقت د‌ر اين د‌و اثر براي پژوهند‌گان، جالب توجه خواهد بود. مطالعات بيانگر آن است كه وجوه اشتراك د‌ر اين د‌و بانو عبارتند از: عشق اروتيك، حضور مرشد و حضور يك رقيب عشقي. وجوه افتراق عبارت است از: تفاوت د‌ر كانون عشق و د‌ر ابراز عشق. نتيجه آنكه جهان عاشقانۀ كنيزك با د‌نيايِ عشقي شيرين تفاوت از زمين تا آسمان د‌ارد. عشق مقد‌س و يكرنگ شيرين به عشق الوان و «عشق‌هاي از پي رنگي» كنيزك مبد‌ل مي‌شود و رنگ آبي صد‌اقت عشق شيرين، د‌ر سيماي عشق كنيزك به سياهي و كبود‌ي مي‌گرايد و جان كلام آنكه د‌نياي مطلوب د‌ر عشقِ اين د‌و زن، از ثري تا ثريا با يكد‌يگر غريبه‌اند.
چكيده لاتين :
Undoubtedly, the poems of Khosrow and Shirin and Masnavi Mawlana are considered as the masterpieces of Persian literature. Researchers have discovered many of the mysteries of the characters and elements of these stories by investigating the profound layers of these works. The present study, from a different point of view, aimed to analyze the element of love in the image of two women, Shirin in Khosrow and Shirin Nezami and Kanizak in the story of Shah and Kanizak Molavi irrespective of the living experience of their poets. In the words of Mawlana “Let’s become their friend from our own opinion” and investigate the differences and similarities of love in these two ladies. In this regard, this study by using analytical- comparative method and library research revealed that Mawlana has studied the Nezami’s Eskandarname to create the story of Shah and Kanizak since the same story is in Eskandarname. Thus, discovering the similarities and differences in these two stories are very interesting for researchers. Studies indicate that the common features of these ladies include: the erotic love, the presence of mentor and the presence of a love rival. The main differences include: the difference in the center of love and in the expression of love. So the romantic world of Kanizak and the love world of Shirin are as different as chalk and cheese. Shirin’s sacred and persistent love has replaced the colorful love and love of color of Kanizak, and the blue color of the honesty of love in the image of Kanizak’s love has turned black and bruised. In other words, the ideal world in the love of these two women are very different.
عنوان نشريه :
زبان و ادبيات فارسي - دانشگاه آزاد اسلامي واحد فسا
