تحليل حساسيت جريان مناطق خشك در برابر عناصر جوي با رويكرد تغيير اقليم مطالعه موردي: حوضه آبريز مركزي ايران

Sensitivity analysis of rivers in arid regions to changes in atmospheric elements under climate change conditions Case study: Central catchment area of Iran

در دهه‌هاي اخير تغييرات در متغيرهاي اقليمي بارزتر شده كه حساسيت دبي جريان به اين تغييرات را به همراه دارد. در اين تحقيق از داده‌هاي اقليمي 39 ايستگاه سينوپتيك و 9 ايستگاه هيدرومتري در دوره آماري 2015-1994 و از داده‌هاي دورنماي 2080-2021 استفاده شد. جهت تشخيص تغييرات سالانه از آزمون من كندال در محيط متلب و شناسايي شيب تغييرات، آماره من كندال و ضريب تغييرات از فرمول‌هاي مربوطه در محيط اكسل استفاده شد. نتايج نشان مي‌دهد كه روند بارش در منطقه 1، دما در منطقه 7 و تبخير و تعرق در حوضه 8 افزايشي بوده و بيشترين تغييرات تحليل حساسيت دبي به تغييرات بارش در منطقه 8، دما در منطقه 3 و 8 و نتايج تحليل حساسيت به پارامتر تبخير و تعرق متفاوت است. دما در سه سناريو مورد بررسي داراي روند افزايشي معنادار بوده و تغييرات بارش در مناطق مختلف متفاوت و بيشترين تغييرات در كاهش بارش در مناطق 1 و 4 بوده است.

In recent decades, climatic variables have become more pronounced, making the flow rate sensitive to these changes. This study used climatic data of 39 synoptic stations and nine hydrometric stations in the statistical period of 1994-2015 and prospective data of 2021-2080. Maan Kendall test in MATLAB environment has been used to detect annual changes. Maan Kendall statistics, Sen's slope estimates, and coefficient variation have been used from the relevant formulas in the Excel environment. The results show that the trend of precipitation in region 1, temperature in region 7, and evapotranspiration in basin eight are increasing, and the most changes in flow sensitivity analysis to precipitation changes in region 8, the temperature in regions 3 and 8, and the results of sensitivity analysis to evapotranspiration parameter It is different. The temperature in the three scenarios studied had a significant upward trend, and the changes in precipitation were different in different regions, and the most changes in the decrease in precipitation were in regions 1 and 4.