مقايسه ديدگاه منطقي و فلسفي درباره حقيقت ضدان

تقابل در مفردات شامل تناقض، تضاد، عدم و ملكه و تضايف است و متقابلان به چهار قسم نقيضان، ضدان، عدم و ملكه و متضايفان تقسيم مي‌گردد. موضوع بحث در اين پژوهش، بررسي حقيقت تقابل تضاد و ضدان است. تضاد هم در قضايا مطرح است و هم در مفاهيم مفرده. اما در اينجا بخش دوم مراد است كه از آن به تضاد در امور و تضاد در اعيان ياد مي‌شود و نشان مي‌دهد تضاد در مفردات، همچون ساير اقسام تقابل مفردات، از احكام وجود خارجي بوده و بحث فلسفي شمرده مي‌شود. براي تبيين حقيقت ضدان بايد تعاريف ضدان و محورهاي تفاوت اين تعاريف بررسي شود. وجودي بودن ضدان، اشتراك در جنس واحد، غايت خلاف ميان ضدان، لزوم موضوع يا محل براي ضدان، تعاقب ضدان، شخصي يا كلي بودن موضوع ضدان، ذاتي بودن امتناع اجتماع آن‌ها، از ابعاد مهم اختلاف تعاريف ضدان است كه با بررسي اين ابعاد، ضدان حقيقي از مشهوري، نيز ضدان بالذات از ضدان بالعرض، متمايز مي‌شود. با بررسي تعاريف ضدان، به مجراي تضاد و تقسيمات ضدان نيز دست مي‌يابيم.