نقد و ارزيابي گفتمان امامت در رويارويي ابن تيميه و علامه حلّي در منهاج السنه و منهاج الكرامه

هدف پژوهش حاضر تحليل گفتمان امامت در انديشه سياسي علامه حلّي و ابن تيميه بوده تا با برجسته‌سازي نقاط ضعف و ديدگاه آنان، براساس عقل، كتاب و سنّت، به نظريه معقولي از دين اسلام در باب مشروعيت سياسي، رهنمون گردد. از اين‌رو، با روش تحليل گفتمان ميشل فوكو در بيان اشتراكات و افتراقات دو ديدگاه، نشان داده شد كه ابن تيميه، به دليل خلط در مفهوم امامت، نتوانسته است در نظريه‌پردازي موفق عمل كند. ديدگاه وي اشكالاتي نظير تناقض‌گويي، دخيل دانستن مردم در امر مشروعيت‌سازي، ارائه معيارهاي غير واقع‌نما، سكولاريزه كردن جامعه، مشروعيت‌بخشي به حكومت‌هاي فاسد و خودكامه دارد. در مقابل، علامه حلّي به دليل استفاده صحيح از عقل و نقل، توانسته است به صورت منطقي، ديدگاه خود را در باب مشروعيت سياسي، مبتني بر جهان‌بيني صحيح اسلامي قرار داده، آن را ناشي از اراده تشريعي خداوند متعال بداند كه فقط از طريق نصب الهي محقّق مي‌گردد.