بررسي پويايي تامين خدمات اكوسيستم حوضه درياچه اروميه در شرايط تغيير كاربري و پوشش سطح زمين

درياچه اروميه درحال تجربه تخريب شديد زيست محيطي است كه به طور عمده با كاهش مساحت درياچه و سطح آب آن مشخص مي‌شود. اين مسئله عمدتاً به تغييرات كاربري اراضي و پوشش سطح زمين، توسعه و تشديد فعاليت بخش كشاورزي مرتبط مي شود. با توجه به اينكه تغييرات كاربري زمين از مهم ترين فاكتورهاي تغيير در اين سيستم است، در اين مطالعه تغييرات و انتقالات بين كلاس هاي مختلف كاربري زمين و تأثير آن بر تغييرات كالاها و خدمات اكوسيستم در حوضه درياچه اروميه با استفاده از ماتريكس ارزيابي خدمات اكوسيستم بر اساس رويكرد مشاوره افراد متخصص و خبره مورد توجه قرار گرفته است. نتايج نشان دهنده كاهش مساحت درياچه (50%) از ميزان 4946.30 در 1987 به حدود 2147.87 كيلومتر مربع در سال 2016 مي باشد . كه اين مسئله در اثر تبديل و توسعه مساحت زمين‌هاي كشاورزي به حدود دو برابر و افزايش حدود 1538.43 كيلومترمربع نسبت به مساحت سال 1987 مي باشد. همچنين افزايش وسعت زمين‌هاي باير و نواحي شهري بين بازه هاي زماني ياد شده قابل توجه مي باشد. در شرايط ياد شده عليرغم افزايش تأمين خدمات اكوسيستم چون محصولات كشاورزي به ميزان دو برابر نسبت و تامين آب به ميزان 1.5 برابر بين سال هاي 2016-1987، تأمين ديگر خدمات اكوسيستم به‌صورت ثابت بوده و يا با كاهش مواجه شده است. با توجه به بررسي Hotspot هاي مكاني بدست آمده در حوزه درياچه، كالاها و خدمات خدمات تنظيمي و فرهنگي اكوسيستم، همچنين تنوع زيستي عمدتاً در حاشيه درياچه كاهش داشته است، در حالي كه خدمات توليدي اكوسيستم در طول رودخانه‌هاي بزرگ و نزديك به شهرها افزايش يافته است. در همين راستا، درك و بررسي علل و اثرات اين فرآيندها در يك اكوسيستم طبيعي به حفاظت چشم اندازهاي با ارزش از طريق ابزارهاي برنامه ريزي مكاني مخصوصا در اكوسيستم‌هاي حساس و شكننده كمك شاياني خواهد نمود.