آسيب شناسي تحولات جمعيتي با تركيب دو مدل ارزيابي آسيب (FMEA-IPA) (مورد مطالعه: استان آذربايجان غربي)

Pathology of Demographic Changes using Damage Assessment Models (FMEA-IPA) (Case Study: West Azerbaijan Province)

با توجه به اينكه يكي از مولفه ­هاي مهم در رشد اقتصادي و توسعه، جمعيت به لحاظ كمي و كيفي مي­باشد، مطالعه و تحليل تحولات ناشي از آن در راستاي بهره ­گيري از ظرفيت ­هاي موجود جهت تحقق اين مهم ضروري است. بدين منظور نيز تحقيق حاضر سعي داشته است ضمن بررسي آسيب ­هاي كه در جريان معكوس شدن جريان رشد جمعيت بعد از 1385 و به صدا درآمدن زنگ­ خطر سالخوردگي در آينده­ اي نه­ چندان دور، اقدام به بيان شدت آسيب، احتمال وقوع آسيب و احتمال كشف و كنترل آسيب جهت تعيين سطح خطر احتمالي در چارچوب مدل FMEA شده است. همچنين جهت درك بهتر دلايل معكوس ­سازي روند رشد جمعيت و تفاضل اهميت و عملكرد سياست ­ها در چارچوب تحولات جمعيتي از مدل IPA استفاده شده است. لازم به توضيح است، از آنجا كه تحقيق خبره­ محور بوده ، نمونه كارشناسان با استفاده از روش هدفمند( گلوله ­برفي) 20 نفر تعيين شده است. نتايج تحقيق نشان داده است كه آسيب­هاي حاصل از تحولات جمعيتي در استان آذربايجان غربي بيانگر 29 خطر در پنج بعد بوده است كه 15 خطر در سطح بارز تشخيص داده شده­اند كه نيازمند اقدامات اساساي مي ­باشند. همچنين نتايج بررسي اهميت و عملكرد اقدامات در چارچوب تحولات جمعيتي نشانگر تفاضل زيادي بوده كه نشانگر توجه كمتر به مولفه­ هاي آينده­ نگاري جمعيت و تحولات جمعيتي، نگرش مثبت به پنجره جمعيتي ايجاد شده به جاي تهديد، توجه به سن ازدواج، شرايط اقتصادي و معيشتي، شرايط و امكانات و تسهيلات ازدواج بوده است، در حالي كه مي­ بايست در اولويت اول سياست­ هاي جمعيت قرار گيرند، در حالي كه تعقيب سياست­ هاي چون تمركزگرايي در چارچوب شهرنشيني، سياست ­هاي دوره­اي و مقطعي بدون دور انديشي چون تبليغات فرزند كم زندگي بهتر بعد از انقلاب و تنظيم خانواده با صرف هزينه ­هاي بالا باعث اثرات منفي شده­اند، اگرچه تلاش ­هاي مثبت نيز چون بهبود سلامت و بهداشت نيز صورت گرفته ­اند.

Population in terms of quantity and quality is one of the important components in economic growth and development, and it is necessary to study and analyze it in order to use the existing capacities to achieve goals. For this purpose, the present study aims to express the intensity, the probability of damage, while examining the damage that occurs during the population decline after 2006 and the the ensuing population decline. This damage determined by the FMEA model. The IPA model has also been used to understand the reasons for the decline in population and finding strategies for demographic change. Since the research samples are the experts, the studty used a snowball method and selected 20 people. The results of the research show that the damage caused by demographic changes in West Azerbaijan province are 29 hazards in five dimensions. Fifteen of them are identified at a significant level that requires serious actions. The important actions are as follows: Future predication demographic changes, a positive attitude to the demographic changes, marriage age, economic conditions and livelihoods, and facilities for marriage. Policies such as urbanization growth, temporary measures without follow-ups, and the slogans like “a better life with fewer children” after the revolution had negative effects, although positive effects are improvement of health.