فرمهاي پروپوزال و توليد علوم انساني اسلامي

هدف: از انجام اين پژوهش، نقد و بررسي جايگاه و نقش فرمهاي پروپوزال مقطع تحصيلي دكتري رشته‌هاي علوم انساني در توليد علوم انساني اسلامي بود. روش: روش در اين پژوهش از جنبۀ كلي، تعقّلي؛ از ﻟﺤﺎظ ﻫﺪف، ﺑﻨﻴﺎدي؛ از ﻟﺤﺎظ ﻣﺎﻫﻴﺖ، توصيفي ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ و از ﻟﺤﺎظ ﺷﻴﻮۀ ﮔﺮدآوري اﻃﻼﻋﺎت، از ﻧﻮع اسنادي ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ‌اي بود. يافته‌ها: 1. تفاوت تحقيقات بنيادي و روش داده‌بنياد؛ 2. مباني فلسفي، مهم‌ترين مدخل ورود ارزشها، هنجارها و فرهنگ بومي به نظريه‌ها مي‌باشند؛ 3. انتخاب روش تحقيق، به پيش‌فرضهاي محقق دربارۀ روش‌شناسي برمي‌گردد؛ 4. روش در تحقيقات بنيادين، مقدّم بر نظريه است؛ 5. عوامل اصلي در گزينش روش عبارتند از: مسئله و موضوع تحقيق، هدف از تحقيق و مباني هستي‌شناسي، معرفت‌شناسي، انسان‌شناسي، ارزش‌شناسي و روش‌شناسي. نتيجه گيري: اولاً، فرمهاي پروپوزال كنوني، نقشۀ راهي‌اند كه نه تنها راهنماي دانشجويان به يكي از رويكردهاي تأسيسي و اجتهادي معطوف به توليد علم در چارچوب انديشه‌هاي اسلامي نيستند، بلكه اصولاً دانشجويان را در مسيري مخالف توليد علم و نظريه‌پردازي راهبري مي‌كنند. ثانياً، در روش تحقيق بنيادين، پيش‌فرضها دربارۀ مباني، جايگاه محوري دارند و بايد در فرمهاي پروپوزال، اين مباني لحاظ شوند.