ارائه مدل علّي ريسك‌هاي صكوك در ايران

Presentation a causal model of sukuk risks in Iran

صكوك از ابزارهاي نوين در حال رشد در تأمين مالي اسلامي است. اين مطالعه به شناسايي ابعاد ريسك‌هاي صكوك با استفاده از تكنيك دلفي فازي و با ايجاد مدل مفهومي ديمتل به بررسي نوع ارتباط، قدرت نفوذ و وابستگي عوامل ريسك صكوك پرداخته است. جنبه جديد بودن مقاله حاضر شناسايي ابعاد ريسك صكوك بر اساس تكنيك دلفي فازي و نوآوري پژوهش حاضر بهره­ مندي از روش تحقيق آميخته در شناسايي مؤلفه­ هاي ريسك، طراحي مدل ساختاري تفسيري در ايجاد مدل مفهومي و بررسي ارتباطات بين مؤلفه­ هاي پژوهش با استفاده از تكنيك آزمايشگاه ارزيابي و تحليل تصميم­ گيري (ديمتل) است. جامعه آماري 15 نفر از خبرگان مالي مي‌باشد. عامل­ هاي شناسايي شده عبارتند از: ريسك‌هاي اعتباري، نرخ سود، قيمت، نقدينگي، دارايي ­هاي پايه و شريعت. تحليل قدرت نفوذ و وابستگي ابعاد ريسك نشان مي‌دهد ريسك‌هاي اعتباري، نرخ سود و نقدينگي اثرگذارترين و ريسك شريعت اثرپذيرترين بعد و داراي بيشترين تعامل با ديگر ابعاد ريسك است. از آنجايي كه صكوك، اوراق تامين مالي مبتني بر دارايي پايه و مبتني بر قراردادهاي اسلامي هستند، بنابراين ريسك دارايي‌هاي پايه و نوع طراحي عقود مبتني بر قوانين شريعت (ريسك شريعت) به عنوان ريسك‌هاي سطح 3، ساير ريسك‌ها و بازدهي صكوك را متأثر مي‌سازند.

Sukuk is one of the new tools growing in Islamic financing. This study aimed to identify the dimensions of sukuk risks using Fuzzy Delphi (FD) technique and by creating a conceptual model of DEMATEL to investigate the type of relationship and penetration power and dependence of Sukuk risk factors. The new aspect of this article is identifying the dimensions of Sukuk risk based on FD and innovation of the present study, in identifying the risk components and designing an interpretive structural model in creating a conceptual model and investigating the relationships between the research components using DEMATEL. The statistical population consisted of 15 financial experts. The identified factors are credit risks, interest rates, prices, liquidity, base assets and sharia. Analysis of penetration power and dependence of risk dimensions shows that credit risks, interest rates and liquidity are the most influential and sharia risks are the most effective dimensions and have the most interaction with other risk dimensions.