چكيده فارسي :
جامعة كـثرت‌گرا و چندفرهـنگي زمـاني مي‌تـواند در گـذار از تهديد به فرصت پيش رود كه
تعليم‌وتربيتِ چندفرهنگي و تنوع قومي بر مركب اصول سوار شود. برنامة درسي چندفرهنگي سازگار با قابليت‌ها و ظرفيت‌هاي نظام جمهوري اسلامي ايران بيش از هر چيز نيازمند استخراج اصول و عناصر اصلي است. بنابراين پژوهش حاضر با هدفِ شناخت و استخراج اصول تعليم‌وتربيت چندفرهنگي جمهوري اسلامي ايران انجام گرفت. ماهيت اين پژوهش كيفي و روش تحقيقِ آن تحليلي ـ استنتاجي است. حوزة مطالعاتي پژوهش شامل آراي اسلام‌شناسان، اسناد بالادستي ايران، تاريخ آموزش‌وپرورش ايران، اسناد و مدارك كشورهاي منتخب درزمينة آموزش چندفرهنگي است. روشِ نمونه‌گيري در اين پژوهش هدفمند از نوع متجانس بوده است. ابزار و روش‌هاي گردآوريِ اطلاعات روش اسنادي ازطريق بررسي مستندات و به‌صورت كاربرگ‌هاي تحليل محتوا بوده است. يافته‌هاي پژوهش شامل استخراج يازده اصل تعليم‌وتربيت چندفرهنگي ايران است كه شامل موارد زير است:
در نهاد تعليم‌وتربيت بايد كرامت انساني و حقوق افراد فارغ از تفاوت‌هاي فرهنگي حفظ شود و فرصت‌هاي تربيت كيفي فارغ از رنگ، نژاد، طبقه و مذهب فراهم آورده شود. تعليم‌وتربيت بايد روحية همزيستي مسالمت‌آميز را ميان اديان، مذاهب و اقوام در ايران و جهان ترويج دهد و فرصت آموزش‌هاي دينيِ اقليت‌هاي مذهبي و زبان‌هاي محلي را براي يادگيرندگان فراهم آورد. در تربيت متربيان بايد به‌گونه‌اي عمل شود كه از تفتيش عقيدة يكديگر پرهيز كنند و به ديگران به‌خاطرِ داشتن عقيده‌اي تعرض نكنند. بايد هويت‌هاي ويژه در دانش‌آموزان و گروه‌هاي مختلف، با توجه به تفاوت‌هاي فردي در كنار هويت مشترك، شكل گيرد.
چكيده لاتين :
A pluralistic and multicultural society can move during the transition from the threat towards the opportunity, when the multicultural education and ethnic diversity are based on the principles. A multicultural curriculum that is compatible with the capabilities and capacities of the Islamic Republic of Iran’s system needs, above all, the extraction of the key principles and elements. Therefore, the present study aims at identifying and extracting the principles of multicultural education of the Islamic Republic of Iran. This research was qualitative in nature and it was analytical-inferential in terms of the research method. The research area of study included the views of Islamologists, upstream documents of Iran, history of education in Iran, and the documents of the selected countries on the multicultural education. The research sample was selected using the purposeful sampling method of the homogeneous type. The tools and methods of data collection were documentary methods, reviewing the documents and using the content analysis worksheets. Findings included the extraction of eleven principles of multicultural education, some of which are as follows: In the institution of education, human dignity and the rights of individuals should be protected, regardless of the cultural differences, opportunities for the quality education should be provided, with no attention to the color, race, class or religion. Education should promote the spirit of peaceful coexistence among the religions, sects and ethnic groups in Iran and the world, and also, it should provide opportunities for the religious education for the religious minorities and local languages for learners. Educating the students should be done in such a way that they avoid inspecting each other's opinions and do not attack others for having an opinion. Special identities should be formed in students and different groups, according to the individual differences along with a common identity.
