بررسي ميزان انطباق كتاب درسي زيست شناسي پايه يازدهم با معيارهاي تأليف سازنده‌گرايانه

Assessing the compliance of the 11th grade biology textbook with the criteria of constructive writing

در اين مقاله ضمن معرفي ملاك‌هاي ده گانه تاليف سازنده‌گرايانه، نظر دبيران مجرب و صاحب نظر شهر تهران در قالب پرسش نامه محقق ساخته جمع آوري و با استفاده از آزمون خي دو، مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است.. روش پژوهش، پيمايشي است كه با طراحي پرسش‌نامه‌اي با 15 سوال، ميزان پيروي كتاب مذكور از ده معيار مورد اشاره كه متضمن پوشش دادن به عناصر اصلي يك برنامه درسي مانند اهداف، محتوا، روش‌هاي ياددهي-يادگيري و سازماندهي علمي، روشي و شكلي بر اساس معيار‌هاي سازنده‌گرايي است را مورد بررسي قرار مي‌دهد. جامعۀ آماري پژوهش،20 نفر از دبيران با تجربه و صاحب‌ نظر مناطق 19 گانه شهر تهران، بوده اند. بر اساس نتايج اين پژوهش، مولفان كتاب زيست شناسي در 4 مؤلفه: "طراحي دقيق و رشد دهنده، توجه به سطوح عملكردي بالاتر، ارزشيابي درخدمت يادگيري و راهي بسوي يادگيري‌هاي جديد" عملكرد موفقي داشته اند. و در معيارهايي چون "توجه به پيش‌دانسته‌هاي فراگيران، توجه به شيوه‌هاي فعال يادگيري، توجه به يادگيري گروهي و اجتماعي، اهميت رويكردهاي تلفيقي، كاربست آموخته‌ها در محيط جديد و توجه به تكاليف خارج از كلاس" عملكرد مطلوبي نداشته اند. و در مجموع كتاب درسي مورد پژوهش با معيارهاي تأليف كتاب‌هاي درسي بر اساس معيارهاي ياددهي-يادگيري مطابقت كمي دارد.

In this article, while introducing the ten criteria for writing a textbook, the opinions of experienced teachers in Tehran have been collected in the form of a researcher-made questionnaire and analyzed using the Chi-square test. The research method is a survey that, by designing a questionnaire with 15 questions, examines the degree to which the book follows the ten criteria for writing a desirable textbook that includes covering the main elements of a curriculum. The statistical population of the study was 20 experienced and knowledgeable teachers in 19 districts of Tehran. Based on the results of this study, the authors of the book Biology have had successful performance in 4 components: "Accurate and growing design, attention to higher levels of performance, evaluation in the service of learning and a path to new learning." an‎d they did not perform well in criteria such as "paying attention to learners' pre-knowledge, paying attention to active learning methods, paying attention to group and social learning, the importance of integrated approaches, applying what was learned in the new environment and paying attention to extracurricular tasks". an‎d in the textbook under study, there is little correspondence with the criteria for writing textbooks based on teaching-learning criteria.