انسجام متن در كتاب هاي درسي فارسي (دوم ابتدايي تا دهم متوسطه) و نقش آن در درك مطلب دانش‌ آموزان

Integration of text in Persian textbooks(Second Primary until tenth Secondary) and Its role in students' comprehension

از مواد ارزشيابيِ درس فارسي در پايه‌هاي مختلف، درك مطلب يا مهارت خواندن است. بنابراين يكي از اهداف مهم درس فارسي در پايه‌هاي مختلف تحصيلي اين است كه بياموزند چگونه يك متن را صحيح بخوانند و سپس آن را بفهمند و از آن نتايجي استنباط كنند. اما بنابر آخرين آمار مطالعات بين‌المللي پيشرفت سواد خواندن (پرلز) كه به ارزيابي ميزان درك خوانداري دانش‌آموزان جهان در هر پنج سال مي‌پردازد، دانش‌آموزان ايراني در زمينه درك و فهم متن وضعيت نامناسب و ضعيفي دارند. هر دانش‌آموز براي فهم متن بايد علاوه بر فهم كلمات و جملات تشكيل دهنده آن متن، بتواند بين اين جملات روابط معنايي ايجاد كند. روابط منطقي معنايي بين جملات متن با نشانه‌هايي كه نشانه‌هاي انسجام نام دارد، ايجاد مي‌شود. خوشبختانه با رويكرد جديدي كه در تاليف كتب فارسي در سال‌هاي اخير ديده مي‌شود، مباحث متن و انسجام متن خصوصاً بحث حروف ربط(پيوندي) و ضمير به‌عنوان نشانه‌هاي انسجام (از پايه چهارم در بخش درك متن با زباني ساده و بدون مباحث نظري پيچيده) آمده‌است و در پايه‌هاي بالاتر خصوصاً در كتابِ جديدِ نگارش سال دهم متوسطه، مباحث حروف ربط و ضمير هم به صورت نظري و هم با تمرين‌هاي عملي در چهار بخش «هنجار نوشتار» گنجانده شده‌است. اگرچه از ميان نشانه‌هاي انسجام بيشتر به حرف ربط، ضمير و علائم نگارشي، قيد و صفت ترتيبي در كتاب‌هاي فارسي پرداخته شده است، اما اگر همين مباحث با جديت و به‌طور عملي در كلاس‌هاي نگارش به دانش‌آموزان آموزش داده‌شود، قطعاً در سال‌هاي آينده شاهد رشد وضعيت فعلي نامناسب مهارت خواندن خواهيم بود.

One of the materials lessons Persian evaluation in different stages is comprehension. one of the important goals of Persian lessons in different stages of education is to learn how correctly read a text and understand it and infer the results. But according to the latest statistics (PRLS), wich pays to assess amount reading understand students of the world in the evry five years. Iranian students in the field of understanding text have poor and weak situation. Each student must to understand a text, in addition to the understanding words and sentences that make up the text,could create semantic relationships between words. Semantic logical relations be created between text sentences with signs that is caused integration symptoms. with the new approach in recent years can be seen in compile of Persian books, come topics text and integration text especially the conjunctions and pronoun as a sign of integrity (the fourth grade in part of understand text with simple language and without complex theoretical issues) an‎d in the higher grades, especially in the new book written tenth year of secondary school included topics: conjunctions and pronouns also theory and also practical exercises in four sections entitled "norm of writing". Although from between of Signs of integrites been paid more conjunctions, pronouns and punctuation, adverb ordinal adjective in the persian books, but if these issues to be taught to students with seriously and practical in writing classes, certainly in the next years will be seen to advance current state of weak reading skill.