پيش‌بيني رفتارهاي پرخطر براساس ارضاي نيازهاي بنيادي روانشناختي، تنظيم شناختي هيجان و سبك‌هاي دلبستگي با ميانجي‌گري نشاط ذهني در نوجوانان دختر

مقدمه: با توجه به اينكه نيازهاي بنيادي روانشناختي، تنظيم شناختي هيجان، سبك‌هاي دلبستگي و نشاط ذهني از جمله عواملي هستند كه نقش محافظت‌كننده در بروز رفتارهاي پرخطر دارند؛ لذا پيش‌بيني عوامل زمينه‌ساز و يا محافظت‌كننده رفتارهاي پرخطر ضروري به نظر مي‌رسد. هدف: پژوهش حاضر با هدف پيش‌بيني رفتارهاي پرخطر براساس ارضاي نيازهاي بنيادي روانشناختي، تنظيم شناختي هيجان و سبك‌هاي دلبستگي با ميانجي‌گري نشاط ذهني در نوجوانان دختر انجام شد. روش‌: جامعه آماري اين پژوهش توصيفي همبستگي دربرگيرنده كليه دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه مدارس دولتي شهر تبريز در سال تحصيلي ۱۳۹۸۱۳۹۷ بود كه از اين ميان تعداد ۲۸۲ نفر با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. اطلاعات به وسيله پرسشنامه‌هاي خطرپذيري نوجوانان ايراني (IARTS)، نيازهاي بنيادي روانشناختي (BPNS)، تنظيم شناختي هيجان (CERQ)، دلبستگي بزرگسال (AAI) و نشاط ذهني (MVQ) گردآوري شد. داده‌ها با استفاده از روش تحليل مسير در نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۳ و Lisrel نسخه ۸ تحليل شدند. يافته‌ها: بين رفتارهاي پرخطر با ارضاي نيازهاي بنيادي روانشناختي (r=۰/۲۳۰, P=۰/۰۰۱) و نشاط ذهني (r=۰/۳۱۳, P=۰/۰۰۱) رابطه منفي و معنادار و با سبك‌هاي دلبستگي (r=۰/۲۴۷, P=۰/۰۰۱) رابطه مثبت و معناداري وجود دارد؛ درحالي‌كه تنها ارضاي نيازهاي بنيادي روانشناختي (P=۰/۰۰۴) با توجه به نقش ميانجي نشاط ذهني توانايي پيش‌بيني رفتارهاي پرخطر را دارد. نتيجه‌گيري: ارضاي نيازهاي بنيادي روانشناختي با توجه به نقش ميانجي نشاط ذهني توانايي پيش‌بيني رفتارهاي پرخطر را دارد؛ اين يافته‌‌ها مي‌‌تواند در پيشگيري مؤثر از رفتارهاي پرخطر در بين نوجوانان دختر كمك كننده باشد.