الگوي انتخاب مديران شركت‌هاي دولتي ناظر بر بندهاي 3 و 4 سياست‌هاي كلي نظام اداري

يكي از ابعاد مهم اصلاح نظام اداري و بهبود مديريت، انتخاب و انتصاب مديران شايسته مبتني بر اصول عملي و وجود معيارهاي عيني و شفاف است كه اين مهم در بند‌هاي 3 و 4 سياست‌هاي كلي نظام اداري ابلاغي از سوي مقام معظم رهبري نيز مورد تأكيد قرار گرفته است. بر اين اساس، ضروري است عوامل و شاخص‌هاي اثرگذار بر تحقق يا عدم تحقق شايسته‌سالاري، ازجمله عوامل سياسي و غيرسياسي، مورد توجه جدي قرار گيرد و شفاف شود؛ ولي درعمل نتايج بسياري از پژوهش‌ها نشان مي‌دهد تأثير عوامل سياسي در انتخاب افراد، به ناديده انگاشته شدن تمايل دارد. از اين‌ رو مسئلۀ پژوهش بررسي نقش، اثرگذاري و اثرپذيري عوامل سياسي در انتخاب مديران حوزۀ مورد مطالعه (شركت ملي نفت ايران) در راستاي تسهيل عملياتي كردن سياست‌هاي كلي نظام اداري است. بنابراين هدف اصلى پژوهش ارائۀ مدل از طريق تعيين روابط بين مؤلفه‌هاست كه بدين منظور در بررسي پيشينه، اجزاي مدل شناسايي شد. رويكرد پژوهش، كمّي و نوع آن از نظر هدف مطالعه، كاربردي و روش پژوهش توصيفي ـ پيمايشي است. نتايج پژوهش، پس از اولويت‌بندي مؤلفه‌ها با مدل‌سازي ساختاري تفسيري توسط دوازده نفر از خبرگان، نشان داد سياست‌هاي كلي برنامۀ توسعۀ كشور در صنعت نفت، عوامل فرهنگي ـ اجتماعي و عوامل اقتصادي، به‌عنوان زمينه‌سازترين مؤلفه‌ها و مداخله‌گرهاي سياسي درون‌سازماني و برون‌سازماني، در دستۀ اثرپذيرترين مؤلفه‌ها قرار دارد‏. با استفاده از تحليل ميك‌مك، نوع، ميزان نفوذ و وابستگي مؤلفه‌ها، به‌ويژه مؤلفه‌هاي سياسي، نيز مشخص شد كه بر اين اساس، عوامل سياسي در دستۀ متغيرهاي پيوندي قرار گرفت. در انتها نيز به نوآوري، محدوديت‌ها و پيشنهاد‌هاي پژوهش پرداخته شد.