ارزيابي تركيبات شيميايي و فعاليت ضد باكتريايي، ضد بيوفيلمي و آنتي اكسيداني اسانس و عصاره ي ساتوريا خوزستانيكا

مقدمه: در سال‌هاي اخير، مشكلات درمان عفونت ناشي از باكتري‌هاي بيماري‌زاي مقاوم، توجه به مواد مؤثره‌ي گياهي را به همراه داشته است. هدف از اين مطالعه، بررسي اثرات ضد ‌بيوفيلمي، ضد ‌باكتريايي و آنتي‌اكسيداني ساتوريا خوزستانيكا و تعيين تركيبات شيميايي آن بود.روش‌ها: برگ گياه ساتوريا خوزستانيكا، از منابع طبيعي استان اصفهان تهيه شد. اثر ضد باكتريايي، به روش انتشار چاهك و حداقل غلظت مهاركنندگي به روش ميكرو‌دايلوشن روي سويه‌هاي استافيلوكوكوس اورئوس و سودوموناس آئروژينوزا بررسي شد. فعاليت آنتي‌اكسيداني، به روش اندازه‌گيري كاهش ظرفيت راديكالي بررسي گرديد. تركيبات شيميايي گياه، به روش گاز كروماتوگرافي طيف‌سنجي جرمي تعيين گرديد.يافته‌ها: عصاره‌ي متانولي ساتوريا خوزستانيكا، در غلظت 12.5 ميلي‌گرم در ميلي‌ليتر، مانع از رشد استافيلوكوكوس اورئوس شد، اما روي رشد سودوموناس آئروژينوزا اثري نداشت. در همه‌ي موارد، رابطه‌ي مستقيمي بين قطر هاله‌ي عدم رشد و غلظت عصاره‌ها و اسانس گياه وجود داشت. اسانس گياه، در غلظت 50 ميلي‌گرم در ميلي‌ليتر به ميزان 100 درصد، از توليد بيوفيلم هر دو باكتري مورد مطالعه، ممانعت كرد. همچنين اسانس گياه، با 86 درصد مهار DPPH، بيشترين فعاليت آنتي‌اكسيداني را داشت. ميزان فعاليت آنتي‌اكسيداني عصاره‌ها با افزايش غلظت، به طور معني‌داري افزايش نشان داد (0.001 P). كارواكرول با 32.61 درصد، اصلي‌ترين تركيب ساتورا خوزستانيكا را تشكيل داد و پس از آن فراواني سيمن، ترپن و بيزابولن بيشتر از ساير تركيبات بود.نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه اسانس و عصاره‌ي ساتوريا خوزستانيكا، اثر ضد باكتريايي بر استافيلوكوكوس اورئوس و اثر ضد بيوفيلمي بر روي استافيلوكوكوس آرئوس و سودوموناس آئروژينوزا دارند. اين گياه، حاوي تركيباتي با فعاليت ضد ميكروبي و خاصيت آنتي‌اكسيداني است.