بررسي مقايسه‌‌اي اثر برخي از انواع كودهاي نيتروژنه بر رشد، محتواي آلكالوئيدي و برخي صفات فيزيولوژيكي گياه زينتي-دارويي آگاو آمريكايي (Agave Americana cv marginata) در شرايط كشت گلخانهاي

Comparative study of the effect of some types of nitrogen fertilizers on growth, alkaloid content and some physiological traits of the ornamental-medicinal plant Agave Americana cv marginata under greenhouse cultivation

در پژوهش حاضر اثر 2 نوع كود نيتروژنه و كودزيستي ‌ازتوباكتر در شرايط كشت گلداني و گلخانه‌اي بر ميزان رشد، محتواي كلي نيتروژن، پروتئينهاي كل، آمينواسيدهاي آزاد و آلكالوئيدهاي برگ و ريشه و همچنين ميزان فعاليت نيترات ردوكتازي برگ‌ها در گياه آگاو آمريكايي رقم مارجيناتا در مرحله رشد 8 برگي موردبررسي قرار گرفت. كودهاي نيتروژنه شامل كود اوره 46 درصد با دو غلظت 5 و10 گرم بر ليتر، كود NPK با دو غلظت 4 و6 گرم بر ليتر و كود زيستي دكتر بايو(حاوي ازتوباكتر) با دو غلظت 1 و 4 ميليگرم بر كيلوگرم پس از مرحله 8 برگي به‌صورت محلولپاشي به خاك گلدان اضافه شدند و اثرات آن‌ها با اثرات گياه در خاك بدون كود به‌عنوان شاهد مقايسه شد. نتايج به‌دست‌آمده نشان دهنده اثرگذاري معني‌دار تيمارهاي مورداستفاده بر صفات مورد ارزيابي بود.. افزايش كود در همه موارد و به‌ويژه در مورد كود زيستي، موجب كاهش فعاليت نيترات ردوكتازي برگ‌ها شد و نيز محتواي كلي نيتروژن ريشه را به نفع افزايش آن در برگ‌ها تغيير داد.افزودن اوره 46% با هر دو غلظت موجب افزايش وزنتر و خشك، محتواي كلي پروتئين‌ها، آمينواسيدهاي آزاد و آلكالوئيدهاي برگ و ريشه شد. كود زيستي با هر دو غلظت باعث افزايش معني‌دار وزن‌تر و خشك و محتواي پروتئين برگ، وزنتر و محتواي آمينواسيدهاي آزاد و پروتئين ريشه شد. اين كود بر محتواي آلكالوئيدي برگ و ريشه اثر معني‌داري نداشت. افزايش كود NPK با هر دو غلظت نيز موجب افزايش وزن‌تر و خشك و آمينواسيدهاي آزاد برگ‌ها و محتواي پروتئين و كاهش وزن‌تر و آمينواسيدهاي آزاد ريشه گرديد. از نظر كاربردي، كود اوره 5 گرم بر ليتر بر رشد و افزايش آلكالوئيدهاي گياه عملكرد بهتري داشت.

In the present study, the effect of three types of nitrogen fertilizers under potting and greenhouse cultivation on growth rate, total nitrogen content, protein, free amino acids and leaf and root alkaloids and leaf nitrate reductase activity in American agave cultivar Marginata was investigated. Fertilizers including urea (46%), NPK compound fertilizer of type 20 20 20, and Dr. Bio biofertilizer (containing Azotobacter) were applied in two concentrations each, and their effects were compared with the effects of soil without fertilizer as a control. Increasing fertilizer in all cases, and especially in the case of biofertilizer, reduced the nitrate reductase activity of the leaves and also changed the overall nitrogen content of the root in favor of increasing it in the leaves. Urea increased wet and dry weight, total protein content, free amino acids and leaf and root alkaloids. Biofertilizer significantly increased fresh and dry weight and leaf protein content, fresh weight and content of free amino acids and root protein. This fertilizer had no significant effect on the alkaloid content of leaves and roots. Increasing the NPK fertilizer also increased the fresh and dry weight and free amino acids of the leaves and the content of total proteins and alkaloids in the leaves and roots and decreased the fresh weight and free amino acids of the roots.