مدل سازي برخي مشخصه هاي كمي جنگل با استفاده از خصوصيات توپوگرافي (مطالعه موردي: سري سه جنگل سنگده)

مقدمه و هدف: براي برنامه ريزي اصولي و صحيح در بخش جنگل، تهيه نقشه هاي كمي و كيفي از ملزومات مديريتي بوده و براي رسيدن به توسعه پايدار اجتناب ناپذير است. به همين منظور، جديدترين اطلاعات از مشخصاتي كه در تصميم گيري هاي مربوط به استفاده و حفاظت بهينه از جنگل داراي اهميت هستند، مورد نياز است. هدف از اين مطالعه، مدل سازي و تهيه نقشه مكاني برخي مشخصه هاي كمي جنگل با استفاده از خصوصيات توپوگرافي در جنگل هاي سري سه سنگده است.مواد و روش ها: با استفاده از 150 قطعه نمونه 10 آري، مشخصه هاي تعداد، رويه زميني و حجم در هكتار محاسبه شد. خصوصيات اوليه توپوگرافي شامل ارتفاع از سطح دريا، شيب، جهت شيب، انحناي پروفيلي، انحناي مسطح و انحناي مماسي و خصوصيات ثانويه توپوگرافي شامل رطوبت و تابش خورشيدي از مدل رقومي ارتفاعي با قدرت تفكيك پذيري ده متر استخراج شد. سپس روابط بين مشخصه هاي كمي جنگل و خصوصيات توپوگرافي با استفاده از روش هاي ناپارامتري جنگل تصادفي، ماشين بردار پشتيبان و هم چنين با روش پارامتري رگرسيون خطي چندگانه مورد تجزيه و تحليل و مدل سازي قرار گرفت. ارزيابي مدل ها با استفاده از 30 درصد قطعات نمونه انجام شد. يافته ها: مقادير درصد اريبي و ريشه ميانگين مربعات خطا براي انتخاب مدل مناسب محاسبه و نتايج نشان داد كه روش ماشين بردار پشتيبان براي برآورد هر سه مشخصه اندازه گيري شده داراي بهترين نتايج بوده است. در برآورد تعداد در هكتار، تابع چند جمله اي درجه سه با مقادير ميانگين مربعات خطا و ميزان اريبي به ترتيب 9/59=%RMSE و 1/62=%Bias، رويه زميني با تابع پايه شعاعي (RBF) و مقادير 30/53=%RMSE و 1/32=%Bias و حجم در هكتار نيز با تابع چند جمله اي درجه سه و مقادير 37/62=%RMSE و 0/51=%Bias به عنوان مناسب ترين مدل انتخاب شدند. هم چنين نتايج نشان داد كه متغيرهاي توپوگرافي جهت، ارتفاع، تابش خورشيدي و انحناي مماسي بيشترين تأثير را در فرآيند مدل سازي داشتند. نتيجه گيري: مدل انتخاب شده در اين پژوهش هر چند كه توانست تا حدي اطلاعات ضروري جهت مديريت جنگل ها را فراهم كند، اما به تنهايي نمي تواند كليه دلايل مؤثر بر مشخصه ها را تبيين نمايد، لذا شايسته است از تركيب عوامل ديگري مانند شرايط اقليمي، عرض جغرافيايي، خاك شناسي، تكنيك هاي سنجش از دور كه سهم عمده اي در توضيح و تفسير آن دارند، دقت پيش بيني را بهبود بخشيد.