اثر محلول پاشي مواد غذايي بر اندازه عناصر پرمصرف درختان بلوط (Quercus brantii) سالم و داراي خشكيدگي در منطقه منج استان چهارمحال و بختياري

مقدمه و هدف: جنگل هاي زاگرس از مهم‌ترين مناطق رويشي ايران هستند كه در حفاظت از منابع آب و خاك نقش مهمي را ايفا مي ‌كنند. از دهه گذشته، زوال برخي از گونه هاي درختي و درختچه اي در اين جنگل‌ها ازجمله بلوط منجر به بروز نگراني‌هاي جدي بابت به خطر افتادن استمرار و پايداري اين جنگل ها شده است. مهم‌ترين دلايل بروز اين پديده، تغييرات اقليمي، فقر رويشگاه، جذب عناصر سنگين از گردوغبار، كاهش جذب مواد غذايي، بهره برداري بيش از حد از عرصه ها، آفات و بيماري ها و عوامل رويشگاهي عنوان شده است. پژوهش پيش‌رو با هدف بررسي اثر تغذيه در كنترل روند خشكيدگي در زمان درگيري درختان بلوط ايراني با اين پديده و رفع نياز آنها از طريق محلول‌پاشي مواد غذايي بر روي برگ انجام شد.مواد و روش ها: اين پژوهش در منطقه منج (شهرستان لردگان) در استان چهارمحال و بختياري اجرا شد. در يكي از مناطق دچار خشكيدگي، 30 درخت بلوط يكسان (15 درخت شاخه زاد و 15 درخت تك‌پايه) انتخاب شدند. درختان در هر فرم رويشي با توجه به شدت خشكيدگي به سه طبقه سلامت شامل سالم، سرخشكيده و خشكيدگي تاج تا 50 درصد تقسيم شدند. دركل، اين پژوهش داراي سه تيمار شامل فرم رويشي (دو سطح)، سلامت (سه سطح)، زمان نمونه گيري (دو سطح) و پنج تكرار بود. محلول‌پاشي در زمان رشد كامل برگ ها به نسبت سه در هزار از اوايل خرداد تا تير و با فاصله 10 روز طي سه نوبت انجام شد. يافته ها: نتايج نشان داد كه اندازه عناصر پرمصرف شامل پتاسيم، فسفر و نيتروژن در اول فصل رويش به ترتيب 1/22، 0/27 و 0/998 درصد و در آخر فصل رويش به ترتيب 0/17، 0/24 و 1/11 درصد شد و داراي اختلاف معني دار در سطح 95 درصد اطمينان بود. مقدار اين عناصر در درختان تك پايه و شاخه زاد در درختان سالم بيشتر از دو طبقه خشكيدگي بود، اما اين اختلاف معني دار نبود. نتيجه گيري: عناصر پرمصرف با افزايش توان درختان در مقابله با تنش هاي محيطي مي توانند روند زوال درختان بلوط را متوقف كنند. در اين ميان نقش فسفر و پتاسيم در افزايش مقاومت درختان در برابر تنش هاي محيطي و توقف روند خشكيدگي تعيين كننده است. بنابراين پيشنهاد مي شود با اولويت اين عناصر، درختان درگير با پديده زوال براي جلوگيري از پيشرفت خشكيدگي، با اين مواد غذايي محلول پاشي شوند.