مقايسه غلظت عناصر غذايي برگ و سرشاخه‌هاي كاج بروسيا در فصول مختلف نمونه برداري(مطالعه موردي پارك جنگلي مخمل كوه خرم آباد)

مقدمه و هدف: درختان مختلف اثرات متفاوتي بر خاك و عناصر غذايي دارند. جنگل كاري بعنوان يكي از برنامه هاي مديريتي، بر چرخه حاصلخيزي خاك و جلوگيري از تخريب آن موثر بوده كه اين امر بر پايداري و دوام اكوسيستم نيز تأثيرگذار است. از مهمترين اهداف كاشت گونه‌هاي سوزني‌برگ، افزايش توليدات چوبي، ايجاد پارك‌هاي جنگلي و جنگل هاي حفاظتي است. هدف از اين تحقيق بررسي تغييرات فصلي غلظت عناصر غذايي در اندام هاي گياهي و خاك توده هاي كاج بروسيا است. مواد و روش ها: بدين منظور پارك جنگلي مخمل كوه در استان لرستان انتخاب و در سال 1396 با استفاده از پنج قطعه نمونه بصورت تصادفي با مساحت 400 مترمربع نمونه برداري انجام شد. در هر قطعه نمونه يك درخت شاخص كاج بروسيا انتخاب شد و از برگها و سرشاخه‌هاي جوان و چند ساله آن در يك سوم بالايي تاج در چهار فصل نمونه برداري شد، همچنين از دو عمق 50 و 155 سانتي متري نيز در هر قطعه نمونه يك نمونه تركيبي خاك برداشت شد. بافت خاك، اسيديته، هدايت الكتريكي، كربن آلي، نيتروژن، فسفر و پتاسيم در آزمايشگاه بررسي شدند و با كمك آزمون همبستگي پيرسون عناصر غذايي اندام هاي گياهي و ويژگي هاي مختلف خاك بررسي شد. سپس ويژگي هاي خاك و همچنين غلظت عناصر مورد بررسي اندام هاي گياهي (سوزن و سرشاخه هاي جوان و چند ساله) بين زمان هاي مختلف نمونه برداري توسط آزمون تجزيه واريانس يكطرفه و آزمون دانكن مقايسه شد.يافته ها: بر اساس نتايج، كمترين ميزان وزن خشك و درصد رطوبت در هر چهار اندام مورد بررسي در فصل تابستان و بيشترين مقدار آن در فصل زمستان مشاهده شد. بر اساس نتايج اختلاف معني داري بين غلظت عناصر غذايي اندام هاي گياهي در فصول مختلف وجود داشت (sig 0.01). در هر چهار اندام بيشترين مقدار نيتروژن در بهار، پتاسيم در زمستان و فسفر در تابستان ثبت شد و اختلاف بين 4 نوبت نمونه برداري معني دار بود(sig 0.01). بررسي همبستگي ها هم حاكي از وجود ارتباط معني دار بين غلظت عناصر غذايي اندام هاي مختلف و ويژگي هاي مختلف خاك داشت.نتيجه گيري: درخصوص بالا بودن مقادير نيتروژن و فسفر در بهار مي توان اين گونه استدلال كرد كه افزايش دما در بيشتر موارد باعث افزايش فعاليت سوخت وساز در خاك، تبخير و تعرق و جذب عناصر غذايي مي‌شود. در مجموع، شرايط متفاوت آب و هوايي در فصول مختلف، كمبود رطوبت در خاك، بازانتقال عناصر غذايي از سوزن و سرشاخه هاي چند ساله به بخش هاي جوان و تغييرات فصلي و ماهيانه تركيب شيميايي تاج بارش مي توانند از مهمترين دلايل اين تغييرات باشند.