ارزيابي محتواي كتاب درسي جغرافيا پايۀ يازدهم بر اساس شاخص هاي حفاظت از محيط زيست با كاربرد تكنيك هاي آنتروپي شانون و تاپسيس

Evaluation of the content of the 11th grade geography textbook based on environmental protection indicators using Shannon entropy and TOPSIS techniques

هدف پژوهش حاضر، ارزيابي جايگاه شاخص هاي حفاظت از محيط زيست در كتاب درسي جغرافيا(2) پايۀ يازدهم انساني و رتبه بندي فصول كتاب بر اساس پرداختن به شاخص هاي مذكور مي باشد. به اين منظور متون و تصاوير كل فصل هاي كتاب به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده و با كاربست نرم افزار MAXQDA12. كدگذاري شدند. ابزار پژوهش چك ليست محقق ساخته منطبق بر يافته‌هاي پژوهش حسين پور و ديگران (1398) بوده كه روايي آن به شيوه محتوايي تأييد شده است. همچنين به منظور ارزيابي قابليت اعتماد پذيري داده ها از شاخص ثبات استفاده شده است. سپس به منظور ارزيابي وزنِ هركدام از ابعاد حفاظت از محيط زيست در كتاب، از تكنيك آنتروپي شانون استفاده شد كه نتايج نشان داد ابعاد دانش و آگاهي حفاظت از محيط زيست، مسئوليت پذيري زيست محيطي، علاقه مندي و مشاركت در حفاظت از محيط زيست به ترتيب داراي بيشترين تا كمترين وزن بودند. در بخش بعدي به رتبه بندي فصل هاي كتاب بر اساس پرداختن به ابعاد و مولفه هاي حفاظت از محيط زيست با كاربرد تكنيك تاپسيس اقدام شد. نتايج نشان داد فصل هاي دوم، چهارم، اول و سوم از اين نظر به ترتيب در رتبه هاي اول تا چهارم از نظر پرداختن به شاخص‌هاي محيط زيست قرار گرفتند. شاخص‌هاي حفاظت از محيط زيست، در فصل‌هاي كتاب به طور يكسان پراكنده نشده‌اند.

The purpose of this study is to evaluate the position of environmental protection indicators in the 11th grade humanities geography textbook and to rank the book chapters based on the mentioned indicators. For this purpose, the texts and images of all book chapters have been selected as a research sample using MAXQDA12 software. Were coded. The research tool is a researcher-made checklist based on Hosseinpoor et al 2019) researchs findings whose validity has been confirmed by content. The stability index has also been used to assess the reliability of the data. Then, in order to evaluate the weight of each of the dimensions of environmental protection in the book, Shannon entropy technique was used, which showed the dimensions of knowledge and awareness of environmental protection, environmental responsibility, interest and participation in environmental protection, respectively. They had the highest to the lowest weight.In the next section, the chapters of the book were ranked based on the dimensions and components of environmental protection using the TOPSIS technique. The results showed that the second, fourth, first and third seasons were ranked first to fourth in this respect, respectively. Environmental protection indicators are not evenly distributed throughout the book.