بازشناسي نويسندگان توقيعات كتاب الاحتجاج، منسوب به امام عصر(عج)در عصر غيبت كبري

Recognition of the Authors of the Inscriptions Attributed to Imam of the Age (a.s) in the Era of Greater Occultation, Written in the book Al-Ihtijaj

توقيعات منسوب به امام عصر(عج)، همه به دورۀ غيبت صغرا متعلق هستند. در اين ميان، دو يا سه توقيع منسوب به شيخ مفيد، با تاريخ‌هاي 410 و 412ق، در نسخه كتاب الاحتجاج منسوب به طبرسي، گزارش شده؛ كه به عصر غيبت كبرا مربوط هستند. برخي از انديشمندان، در انتساب و اعتبار آن‌‌ها، تشكيك كرده‌اند. از سوي ديگر، تحقيقات جديد نشان مي‌دهند كه اين توقيعات از امام زمان؟عج؟ و براي شيخ مفيد نيستند. با توجه به عدم انتساب و اعتبار توقيعات منسوب به شيخ مفيد به امام عصر(عج)؛ اين سؤال به وجود مي‌آيد كه اگر اين توقيعات موجود در كتاب احتجاج، از امام زمان(عج)و براي شيخ مفيد نيستند؛ براي چه كساني هستند؟ چگونه مي‌توان اين نامه‌ها را به شخص ديگري استناد داد؟ يا چه دلايلي و قرائني وجود دارند كه نشان دهند، اين توقيعات به شخص بخصوصي متعلق هستند؟ پژوهش حاضر، با ذكر مقدماتي، به شواهدي مي‌پردازد كه نشان مي‌دهد اين توقيعات، به احتمال بسيار قوي، نامه‌هاي رد و بدل شده ميان ناصر كبير اطروش و ابن‌نعمان، حاكم ساريه طبرستان، هستند؛ كه به واقعه فتنه حسن بن قاسم، و كمك‌ رساني ليلي بن نعمان به بازگشت ناصر للحق به حكومت مربوط هستند.

The inscriptions attributed to Imam al-Asr (as) all belong to the period of minor occultation. In the meantime, two or three inscriptions attributed to Sheikh Mufid, dated 410 and 412 AH, have been reported in the copy of the book Al-Ihtijaj attributed to Tabarsi, which are related to the era of greater occultation. Some thinkers have been skeptical of their attribution and validity. On the other hand, new research shows that these inscriptions from the Imam of the Age (a.s) for the Sheikh Mufid. Due to the lack of attribution and validity of the inscriptions attributed to Sheikh Mufid written to Imam of the Age (a.s), the question arises that if these inscriptions in the book of Al-Ihtijaj are not from the Imam of the Time (a.s) to the sheikh, whom are they for? How can these letters be cited to someone else? or what are the reasons and evidences to show that these petitions belong to a certain person? The present study, mentioning a preliminary introduction, deals with the evidences that show that these inscriptions are most likely the letters exchanged between Nasser Kabir Atroush and Ibn Numan, the ruler of Sariyeh Tabarestan, which are related to the sedition of Hassan ibn Qasim, and the assistance of Lily ibn Nu'man to the return of Nasser al-Lahaq to the government.