عنوان مقاله :
رابطه موجبيت و مسئوليت اخلاقي در نظريه كنش سينوي
پديد آورندگان :
زارع ، روزبه پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي , حسيني سروري ، حسن دانشگاه صنعتي شريف - گروه فلسفه علم
كليدواژه :
موجبيت , اراده آزاد , سازگاري , نظريه كنش , ابن سينا
چكيده فارسي :
مسئله اصلي اين مقاله، نحوه جمع ميان موجبيت و مسئوليت اخلاقي است (مسئله كلاسيك اراده آزاد). اين مسئله از آنجا ناشي مي شود كه ما با سه شهود به ظاهر ناسازگار مواجه ايم اوّل آنكه مسئوليت اخلاقي و پاسخگو بودن در مقابل رفتارهايي كه انجام داده ايم، نيازمند آزادي است و كسي را نمي توان براي انجام كاري كه هيچ گزينه بديلي در قبال آن نداشته، بازخواست كرد؛ دوم آنكه دستكم در برخي از كارهايي كه انجام مي دهيم، آزادي رفتار داريم، و مي توانستيم آنها را ترك كنيم يا به گونه اي ديگر انجام دهيم؛ سوم آنكه هر چيزي كه اتفاق مي افتد، و از جمله كنش هاي آزاد ما، علت يا دليلي دارد كه با وجود آن علت، اتفاق ديگري محقق نمي شود. براي پاسخ به اين مسئله، ابتدا معاني اختيار و اراده را مرور مي كنيم و پس از آن، آموزه موجبيت مبتني بر اصل عليت و قوانين طبيعت تبيين خواهد شد، و براي تثبيت آن، ادله اي ارائه مي شود. در گام بعدي، مسئله كلاسيك اراده آزاد را به دو مسئله مي شكنيم و راه حل ابن سينا براي هريك را ارائه مي كنيم. نهايتاً نمايي كلي از نظريه كنش سينوي مورد بازسازي قرار مي گيرد. ادعاي نويسندگان اين است كه راه حل سينوي به مسئله كلاسيك و نظريه كنش مبتني بر آن، از مناسب ترين راه حل هاي اين مسئله جدي است.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي فلسفي
عنوان نشريه :
پژوهش هاي فلسفي